Η ενίσχυση καρπών με κέλυφος και τα ασφάλιστρα του ΕΛΓΑ για το κελυφωτό φιστίκι.

Εδώ και καιρό στριφογυρνά στο κεφάλι μου η σκέψη αν θα πρέπει ή όχι να υποβάλλουμε δήλωση ΟΣΔΕ φέτος. Μήπως τελικά τα χρήματα που θα κληθούμε να πληρώσουμε για τον ΕΛΓΑ είναι τα ίδια με αυτά που θα πάρουμε από την ενίσχυση;

Με την ευκαιρία σκάλισα λίγο τα αρχεία μου να δω πως ξεκίνησε και πως εξελίχθηκε αυτή η ενίσχυση των καρπών με κέλυφος. Μετά έκανα μια ανασκόπηση του νέου νόμου περί ασφάλισης γεωργικής παραγωγής (3877/10). Μέσα από αυτήν την διαδικασία κατέληξα σε κάποιες σκέψεις και προτάσεις που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας.

Ενίσχυση των καρπών με κέλυφος
Το καθεστώς στήριξης στον κλάδο των καρπών με κέλυφος με τη μορφή στρεμματικής ενίσχυσης πρωτοεμφανίστηκε με τα άρθρα 83 - 87 του Καν (ΕΚ) 1782/2003. Αυτό έγινε λέει "προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανή εξαφάνιση της παραγωγής καρπών με κέλυφος από παραδοσιακές περιοχές και οι συνεπαγόμενες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην ύπαιθρο καθώς και στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό."  . Πιο συγκεκριμένα, στο άρθρο 84 καθορίστηκε ενίσχυση ίση με 12,075 €/στρέμμα για 411.000 στρέμματα Εθνική Εγγυημένη Έκταση (ΕΕΕ) καρπών με κέλυφος με αποτέλεσμα το ποσό της επιλέξιμης κοινοτικής ενίσχυσης να ανέλθει στα 4.962.825 € για τη χώρα μας.

Μετά από σκέψη (ή μάλλον περίσκεψη) βρέθηκε ότι οι επιλέξιμες εκτάσεις ήταν μόνο 198.513 στρέμματα (αντί για τα 411.000 που μας είχαν εγκρίνει ως ΕΕΕ) και στην εκδοθείσα ΚΥΑ 106/2004 (255982/17-05-2004 doc) αυξήθηκε το μέσο ποσό ενίσχυσης στα 25 €/στρέμμα για όλες τις επιλέξιμες καλλιέργειες καρπών με κέλυφος. Παράλληλα, με νέο Κανονισμό (ΕΚ 263/2006), η Επιτροπή στις 15 Φεβρουαρίου 2006, τροποποίησε και τους Κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 796/2004 και (ΕΚ) αριθ. 1973/2004, σε ότι αφορούσε τις ενισχύσεις για τους καρπούς με κέλυφος.

Αυτή η ενίσχυση καταβλήθηκε από το 2004 έως το 2009 ως εξής:
2004, ??? δεν βρήκα στοιχεία
2005, ??? δεν βρήκα στοιχεία2006, ποσό 23,774 €/στρ σε 15.964 δικαιούχους και συνολικό ποσό 4.561.696 € (Βήμα 12/07/2007)
2007, ??? δεν βρήκα στοιχεία
2008, ??? δεν βρήκα στοιχεία
2009, ποσό ΧΧΧ €/στρ σε 15.490 δικαιούχους, και συνολικό ποσό 4.616.612 € (ΥΠΑΑΤ 11-05-2010 html).

Το 2010, εντάχθηκε στην ενιαία ενίσχυση, οπότε μετατράπηκε σε δικαίωμα, με βάση τον μέσο όρο της τελευταίας τριετίας (νομίζω). Το αποτέλεσμα, για τους σταθερούς καλλιεργητές κελυφωτών φιστικιών, είναι μια ενίσχυση κοντά στα 25 €/στρέμμα.

Τι μέρος από αυτά θα μας πάρει ο ΕΛΓΑ;

Με βάση το νόμο 3877/10, η ειδική ασφαλιστική εισφορά έχει καθοριστεί στο τέσσερα τοις εκατό (4%) επί της ασφαλιζόμενης αξίας της φυτικής παραγωγής και προκειμένου για την ελιά, λόγω της έντονης παρενιαυτοφορίας που παρουσιάζει, σε τρία τοις εκατό (3%). (αν έχει παρενιαυτοφορία η ελιά, τι να πούμε τότε για τη φιστικιά; Που είναι οι ηγέτες μας να ορθώσουν ανάστημα;)

Το ποσό των εισφορών λέει ο νόμος θα υπολογίζεται με βάση τα στρέμματα ή τα δένδρα που δηλώνουν οι αγρότες (δήλωση ΟΣΔΕ), με τη μέση παραγωγή σε επίπεδο νομού και με την αξία του παραγόμενου προϊόντος (σ.σ.: εκκρεμεί η σχετική υπουργική απόφαση). 

Ας υποθέσουμε ότι στο κελυφωτό φιστίκι έχουμε καλή παραγωγή 5 κιλά (ξηρό βάρος) το δένδρο με μέση τιμή πώλησης (ανοιχτό-κλειστό-αφρός) 4 €/κιλό = 20  €/δένδρο. Αν έχουμε φύτευση 6 Χ 6 έχουμε σχεδόν 25 παραγωγικά δένδρα το στρέμμα (χωρίς τα αρσενικά) =  500 €/στρέμμα αξία παραγωγής X 4% = 20 €/στρέμμα. Πάνε περίπατο δηλαδή τα χρήματα της επιδότησης. Έξυπνο ε;  Άμα είναι έτσι, αφού δεν είμαι και κατά κύριο επάγγελμα αγρότης γιατί να κάνω δήλωση ΟΣΔΕ. Ας πάει στο καλό!!!

Και μη νομίζετε ότι τα νούμερα που έβγαλα από το μυαλό μου είναι υπερβολικά, γιατί αν δείτε τι είχαμε τόσα χρόνια στους γεωργοοικονομικούς δείκτες που χρησιμοποιούσαμε στα σχέδια βελτίωσης θα φρίξετε. Παρακάτω παράδειγμα απο τους δείκτες 2005 της Θεσσαλίας.

 

Για δείτε τώρα πως γυρνάει μπούμεραγκ. Από 130 κιλά/στρέμμα σε δυναμική περιοχή χωρίς άρδευση περνάγαμε στα 290 κιλά ανά στρέμμα αν ποτίζαμε με κατάκλυση και ακόμα χειρότερα από τα 290 υποσχόμασταν 360 κιλά/στρέμμα παραγωγή αν ποτίζαμε με σταγόνες. Βάλτε τώρα 360 κιλά/στρέμμα Χ 4,60 €/κιλό = 1656 €/στρέμμα και πληρώστε Χ 4%  = 66,24 €/στρέμμα ασφαλιστική εισφορά να δούμε αν θα ξαναπαίξουμε το παιχνίδι των εταιρειών που ήθελαν να αγοράζουμε λάστιχα και σωλήνες για το πότισμα με σχέδιο βελτίωσης; Εδώ φυσικά την παρενιαυτοφορία κανένας δεν την ανέφερε γιατί δεν μας συνέφερε αφού δεν θα ""  έβγαινε"  το σχέδιο!

Συνεχίζοντας στον νόμο 3877/10 διαβάζουμε τα εξής που αφορούν κάποιους σαν εμένα - ετεροεπαγγελματίες:

Πέραν αυτών εισφορά θα πληρώσουν και οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που δηλώνουν συνολικό εισόδημα πάνω από το αφορολόγητο όριο (πάνω από 12.000 ευρώ). Η «γενική» αυτή εισφορά ορίστηκε στο 2% επί του εισοδήματος που προέρχεται από τις γεωργικές δραστηριότητες. Για παράδειγμα ένας δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος που δηλώνει εισόδημα 25.000 ευρώ και από αυτά τα 4.000 ευρώ προέρχονται από γεωργική δραστηριότητα, θα κληθεί να πληρώσει εισφορά 2% ήτοι 80 ευρώ, στον ΕΛΓΑ. Η πληρωμή θα γίνεται αυτόματα με την εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης. 

Δηλαδή  οι μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που κάνουν και δήλωση ΟΣΔΕ θα πληρώνουν και την ειδική και την γενική εισφορά. Τότε όχι μόνο θα πάει περίπατο η επιδότηση και η δήλωση ΟΣΔΕ, αλλά θα πάει περίπατο και η δήλωση της καλλιέργειας στη δήλωση εισοδήματος, αφού δεν θα έχει νόημα να δηλώνει κανείς το χόμπυ του ως παραγωγική δραστηριότητα. Γιατί ως χόμπυ το μεταχειρίζονται. Το κάναμε μέχρι τώρα με το φόβο μη γίνει καμία διασταύρωση με το ΟΣΔΕ  από όπου παίρναμε επιδότηση ή για να αποζημιωθούμε αν πάθουμε καμία ζημιά κάτι που σπάνια γίνεται.

Και ερωτώ λοιπόν γιατί να μην πληρώνουν όλοι με το ίδιο σύστημα, δηλαδή βάσει των αντικειμενικών τιμών όπως καθορίζονται κάθε χρόνο για την φορολογία εισοδήματος, κάτι σαν ασφάλιση του καθαρού γεωργικού εισοδήματος δηλαδή; Ειδικά για φέτος αυτές έχουν ως εξής (άλλο μπάχαλο και αυτό!):

Πίνακας αντικειμενικών τιμών κελυφωτού φιστικιού και Αιγίνης (2010) (πηγή ΓΓΠΣ, Αρχείο Excel - xls,  ods,  pdf)
ΝΟΜΑΡΧΙΑ	ΠΕΔΙΝΗ ΖΩΝΗ		ΗΜΙΟΡΕΙΝΗ ΖΩΝΗ		ΟΡΕΙΝΗ ΖΩΝΗ
	Μη Αρδευόμενα	Αρδευό μενα	Μη Αρδευόμενα	Αρδευό μενα	Μη Αρδευόμενα	Αρδευό μενα
Ν. Θεσσαλονίκης		151,14		120,91		90,68
Ν. Χαλκιδικής		105,80		84,64		63,48
Ν. Πιερίας		166,25		133,00		99,75
Ν. Μαγνησίας		222,17		177,74		133,30
Ν. Φθιώτιδας		105,80		84,64		63,48
Ν. Φωκίδας		105,80		84,64		63,48
Ν. Ευβοίας		126,96		101,57		76,17
Ν. Αν. Αττικής		126,96		101,56		76,17
Ν. Αθηνών		181,36		145,09		108,82
Ν. Πειραιά (1)		269,93		215,94		161,96
Ν. Δ. Αττικής		126,96		101,56		76,17

(1) οι τιμές αντιστοιχούν σε φιστίκι Αιγίνης

Από τον παραπάνω πίνακα δεν έχω καταλάβει ακόμα γιατί στο Νομό Μαγνησίας οι παραγωγοί κερδίζουν τα διπλάσια ανά στρέμμα από τους γειτονές τους στο νομό Φθιώτιδας. Ελπίζω οι ειδήμονες που συμμετέχουν στις αρμόδιες επιτροπές (με αμοιβή) να ξέρουν γιατί. Επίσης θεωρώ απαράδεκτο να συμμετέχουν στη διαμόρφωση του μέσου όρου για όλη τη χώρα όλες οι περιοχές με την ίδια βαρύτητα τη στιγμή που όλοι ξέρουμε ότι η πανελλαδική τιμή των εμπόρων καθορίζεται από 2 το πολύ 3 κύριες παραγωγικές περιοχές. Δεν θα ήταν καλύτερα ο μέσος όρος να σταθμίζεται με βάση τις καλλιεργούμενες εκτάσεις ανά νομό; Θα τα συζητήσουμε όμως αυτά σε άλλη ανάρτηση.

Για να δούμε όμως τι σημαίνει 2% επί του αντικειμενικά προσδιοριζόμενου στρεμματικού εισοδήματος για κάθε νομό:

Νομός	εισφορά ΕΛΓΑ (€/στρ)
Ν. Θεσσαλονίκης	3,02
Ν. Χαλκιδικής	2,12
Ν. Πιερίας	3,33
Ν. Μαγνησίας	4,44
Ν. Φθιώτιδας	2,12
Ν. Φωκίδας	2,12
Ν. Ευβοίας	2,54
Ν. Αν. Αττικής	2,54
Ν. Αθηνών	3,63
Ν. Πειραιά (Αιγίνης)	5,40
Ν. Δ. Αττικής	2,54

Σκέψεις

Για την ώρα - και χωρίς να έχω ξεκαθαρίσει ακόμα αν οι ετεροεπαγελματίες θα πληρώνουν την ειδική εισφορά με τη δήλωση ΟΣΔΕ και τη γενική εισφορά με την δήλωση εισοδήματος, ή μονο τη γενική εισφορά -   καταλήγω στα εξής συμπεράσματα:

• αν υπολογιστεί η ειδική εισφορά με βάση τους δείκτες των σχεδίων βελτίωσης ή των νέων αγροτών τότε η εισφορά ισοφαρίζει την επιδότηση των 25 €/στρ. Δεν συμφέρει συνεπώς να κάνει κανείς δήλωση ΟΣΔΕ ειδικά αν είναι ετεροεπαγγελματίας και πληρώνει και καμμία 10αριά €/στρέμμα για τη δήλωση. Άμα είναι έτσι πρέπει να βιαστούμε να προλάβουμε να μεταβιβάσουμε τα δικαιώματα.
• οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ή οι ετεροεπαγγελματίες που θα κάνουν και δήλωση ΟΣΔΕ, θα πληρώνουν  ειδική ασφαλιστική εισφορά σχεδόν πενταπλάσια από τους ετεροεπαγγελματίες που δεν θα κάνουν δήλωση ΟΣΔΕ (όσοι από δω και πέρα δεν θα έχουν προηγούμενα δικαιώματα) και θα πληρώνουν μόνο τη γενική εισφορά. Γιατί; Θα τους παρέχεται διαφορετική ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ασφαλιστική υπηρεσία ανάλογα με την περίπτωση;
• οι ετεροεπαγγελματίες θα πληρώνουν  γενική εισφορά που θα αλλάζει ανάλογα με την περιοχή που παράγουν και ανάλογα με το αν ξεπερνούν ή όχι το αφορολόγητο εισόδημα. Γιατί; Θα τους παρέχεται διαφορετική ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ασφαλιστική υπηρεσία ανάλογα με την περιοχή παραγωγής;

Προτάσεις

• Να υπολογιστεί το ύψος των ασφαλίστρων για το κελυφωτό φιστίκι με ορθολογικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τα εξής :

• τεκμηρίωση της παραγωγικότητας των δενδρώνων (και κοινή τιμή για όλη τη χώρα) ή της αξίας της παραγωγής βάσει των στοιχείων πωλήσεων των προηγούμενων ετών όπως αυτά προκύπτουν από τα κατατεθέντα παραστατικά για επιστροφή ΦΠΑ που ήδη έχουν στα χέρια τους οι υπηρεσίες.
• προσδιορισμός της ασφαλιστικής εισφοράς με βάση ένα συντελεστή συχνότητας ή επικινδυνότητας  ο οποίος μπορεί να καθοριστεί από τις αποζημιώσεις που έχουν δοθεί τα προηγούμενα έτη στις καλλιέργειες κελυφωτών φιστικιών, ακόμα και ανά νομό. Στοιχεία επίσης διαθέσιμα στις υπηρεσίες. Διότι δεν ανέχομαι να πληρώνω περισσότερα από ότι οι ελιές που παγώνουν κάθε 5 χρόνια και τα ίδια με τις αμυγδαλιές που αν δεν παγώσουν στην καρποφορία θα πάθουν ακαρπία από τις υψηλές θερμοκρασίες τουλάχιστον μια φορά στα 3 χρόνια. Οι φιστικιές δεν παγώνουν και δεν είμαστε σίγουροι ότι παθαίνουν ακαρπία σε όλους τους νομούς της χώρας. Αλλού ναί αλλού όχι σύμφωνα με τα πορίσματα των ειδικών του ΕΛΓΑ . Είμαστε σίγουροι όμως ότι παρενιαυτοφορούν χειρότερα από την ελιά.
• να πληρώνουν όλοι, αγρότες και μη, με χαμηλό (<12.000€) ή υψηλό εισόδημα, την ίδια ασφαλιστική εισφορά και να απολαμβάνουν όλοι την ίδια ασφαλιστική υπηρεσία, γιατί άλλο η κοινωνική πολιτική και άλλο η ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Ας το κατανοήσουμε επιτέλους για να ξεκολλήσουμε !!