ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΦΙΣΤΙΚΙΑΣ - ΦΟΜΟΨΗ (Phomopsis sp., Camarosporium pistaciae. κ.α.)

Από το βιβλίο Η ΦΙΣΤΙΚΙΑ του Ν. Μπρουσοβάνα, 1986, σελ 170-171.
- Φ ό µ ο ψ η (Ρ h ο m o p s i s sp.) κατά Π. Αναγνωστόπουλο ή κατ' άλλους κοµαροσπόριο (Camarosporium pistaciae).
Πρόκειται για µύκητα που είναι παράσιτο των πληγών. Ετσι για να εισχωρήσει ο µύκητας και να εγκατασταθεί κάπου στους ιστούς ενός οργά­νου της φιστικιάς θα πρέπει να προηγηθεί µια ανοικτή πληγή, που θα δη­µιουργηθεί από κάποια προσβολή εντόµου, µηχανική βλάβη κλπ., είτε να εισχωρήσει από κάποιο άλλο ευαίσθητο σηµείο του φυτοϋ, όπως είναι το στίγµα του υπέρου του άνθους του.
Η σοβαρότερη αιτία προσβολής από φόµοψη είναι οι πληγές πού δηµιουργούν τα έντοµα πάνω στους καρπούς και πιό συγκεκριµένα ή στα­θµόποδα (ο σκόρος της φιστικιάς), λόγω της εποχής της προσβολής των καρπών (Μάιος), των πολλών γενεών της και των µεγάλων πληγών που δη­µιουργεί, µε αποτέλεσµα την εγκατάσταση του µύκητα εκεί, το µαύρισµα και την ξήρανση των καρπών η και ολόκληρων των σταφυλών. Η δράση του µύκητα αυτού είναι µεγαλύτερη και οι ζηµιές απ' αυτόν σοβαρότερες στους αρδευόµενους φιστικεώνες, όπου η υγρασία της ατµόσφαιρας είναι περισσότερη, και όταν οι θερµοκρασίες δεν είναι πάρα πολύ ύψηλες (θερµοκρασίες ανοίξεως και φθινοπώρου). Οι προσβολές από τον µύκητα, που ευνοούνται από την πυκνή φυλλωσιά, τον υγρό καιρό και τις υπερβολικές αζωτούχες λιπάνσεις, αρχίζουν την άνοιξη γύρω στον Μάιο, µε τα νήγµα­τα της σταθµόποδας, η σπανιότερα και των άλλων εντόµων, πάνω στους καρ­πούς. Οι προσβολές σταµατούν το καλοκαίρι µε τις υψηλές θερµοκρασίες και συνεχίζονται αργότερα κατά τον Αύγουστο µε Σεπτέµβριο, οπότε και η ζηµιά από τους µεµονωµένους καρπούς επεκτείνεται σ' όλη την σταφυλή που απο­ξηραίνεται. Από τις σταφυλές ο µύκητας καταλήγει στους βλαστούς που φέρουν τις προσβεβληµένες αυτές σταφυλές. Εκεί εγκαθίσταται (στη βά­ση του ποδίσκου των σταφυλών) και απ' εκεί επεκτείνεται πάλι κατά τόν ίδιο τρόπο, προσβάλλοντας αρχικά την άνοιξη το στίγµα του υπέρου και ολόκληρο το άνθος ή αργότερα τον καρπό από τις πληγές του.
Η ασθένεια αυτή αντιµετωπίζεται µε τους εξής τρόπους.
α) Με την καταπολέµηση των εντόµων που προσβάλλουν τους καρπούς και κυρίως του σκόρου της φιστικιάς,
β) Με συλλογή και άµεση καταστροφή των προσβεβληµένων από τα έντοµα η το µύκητα σταφυλών και των υπολειµµάτων αυτών,
γ) Με ψεκασµούς µε βορδιγάλειο πολτό 2% ή µε άλλο χαλκούχο παρασκεύ­ασµα, αµέσως µετά την αφαίρεση των προσβεβληµένων οργάνων κατά τον χειμώνα και κατά τις παραμονές της ανθήσεως καθώς και μ'έναν ακόμα ψεκασμό μετά την γονιμοποίηση των ανθέων, στον οποίο όμως προστίθενται και εντομοκτόνο.

ΠΡΟΣΘΕΤΑ
Βιβλιογραφία που βρήκαμε σχετικά με  το Camarosporium pistaciae

Holevas, C.D., Chitzanidis, A., Pappas, A.C., and et al. 2000. Disease agents of cultivated plants observed in Greece from 1981 to 1990. Benaki Phytopathol. Inst., Kiphissia, Athens. 19: 1-96.

Zachos, D.G., Tzavella-Klonari, K., and Roubos, J.C. 1974. A disease of pistachio tree (Pistacia vera L.) caused by the fungus Camarosporium pistaciae n. sp. Ann. Inst. Phytopathol. Benaki 11: 53-58.

Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνω μια ομοιότητα μεταξύ των συπτωμάτων που εμείς μάθαμε, από αυτό το βιβλίο, ότι οφείλονται στο καμαροσπόριο  ή στους Phomopsis, με αυτά που ο συμπατριώτης μας κ. Μιχαηλίδης από το UC Davis αποδίδει στο μύκητα Botryosphaeria dothidea. Δεν θυμάμαι τι λέει γι'αυτήν την ομοιότητα η κ. Χιτζανίδου στο βιβλίο της (θα επανέλθω όταν το ξεκαθαρίσω) αλλά είναι περίεργο ότι τον Camarosporium τον αναφέρει μόνο ένα ελληνικό άρθρο του 1974 (Zachos et al.) και άλλη μια ελληνική ερευνητική ομάδα το 2000 (Holevas et al.). 

Ρίξτε μια ματιά στις παρακάτω εικόνες

 Εμένα πάντως αυτές οι εικόνες μου είναι πολύ οικείες. Εσάς;

Αν και εσάς το ίδιο τότε διαβάσετε την ανάρτηση : Κατανόηση της εξάπλωσης του BOT τo 2009: Οδηγίες για το 2010 (μετάφραση από την παρουσίαση με τίτλο Understanding the 2009 BOT Blowup: Management Guidelines for 2010  του Dr. Themis Michailides, Dept. of Plant Pathology, UC Davis στην ημέρα της φιστικιάς του 2010)