Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

Να και ένας Ισπανός Blogger για το φιστίκι (και το αμύγδαλο)

Αγρότες αφοσιωμένοι στην καλλιέργεια της αμυγδαλίας και της φιστικιάς λέει το BloggΡίχτε μια ματιά; http://pistal-mendro.blogspot.com/
Είμαστε πολλοί αλλά σκόρπιοι τελικά!

Βιβλιογραφία ελλήνων επιστημόνων για το κελυφωτό φιστίκι

Σκαλίζοντας το βιβλίο του κ. Μπρουσοβάνα ανακάλυψα ότι η συστηματική καλλιέργεια της φιστικιάς στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1860 από την Αττική και πιο συγκεκριμένα από το Ψυχικό, όπου ο κ. Παυλίδης εγκατέστησε τον πρώτο φιστικεώνα στην Ελλάδα. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι ο πρώτος πυρήνας για τη διάδοση της φιστικιάς στην Ελλάδα δημιουργήθηκε στο Βοτανικό κήπο, το δενδροκομείο της Ανωτάτης Γεωπονικής Σχολής Αθηνών όπου το 1869 ο κ. Ορφανίδης ίδρυσε το πρώτο φυτώριο και άρχισε να την πολλαπλασιάζει.Αυτό επιβεβαιώνουν και τα βιβλία των Αναγνωστόπουλου Π. (1934) και Χατζηνικολάου (1949) όπου είδαμε ότι το πρώτο βιβλίο για τη φιστικιά εκδόθκε το 1916 με συγγραφέα τον Ν. Περόγλου, όπως φαίνεται στη λίστα που ακολουθεί:
ΒΙΒΛΙΑ
Περόγλου, Ν., 1916. Η Φιστικιά
Καραβέρης Θεόδωρος, 1930. Η Φιστικιά. Αθήνα
Αναγνωστόπουλος Παναγιώτης, 1934. Η φιστικιά στην Ελλάδα. Αθήνα.
Χατζηνικολάου Α., 1949. Η Φιστικιά. Αθήνα.
Μουλούλη Θ., 1977. Η καλλιέργεια της φιστικιάς. Αθήνα. 

ΑΡΘΡΑ 
Τσιτσιγιάννης Δ.Ι., Σ. Παλαβούζης, Ε.Ι. Παπλωματάς, Σ.Ε. Τζάμος, Π.Π. Αντωνίου, Μ. Δημακοπούλου, Γ. Ζακυνθινός, Θ. Βαρζάκας, Γ. Καρνάβας, T.J. Michailides και Ε.Κ. Τζάμος, 2010. Χημική αντιμετώπιση του καμαροσπορίου της φιστικιάς. 15ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο. Κέρκυρα 5-8 Οκτωβρίου 2010. (σελ. 82)
Παλαβούζης Σ., Ε.Ι. Παπλωματάς και Δ.Ι. Τσιτσιγιάννης, 2010. Μοριακός χαρακτηρισμός του καμαροσπορίου της φιστικιάς. 15ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο. Κέρκυρα 5-8 Οκτωβρίου 2010. (σελ. 163)
Αγορίτσης Σ.Π., Γ. Ζακυνθινός, Θ. Βαρζάκας, Σ.Ε. Τζάμος, Π.Π. Αντωνίου, Μ. Δημακοπούλου, Γ. Καρνάβας, Ε.Ι. Παπλωματάς, Ε.Κ. Τζάμος, T.J. Michailides και Δ.Ι. Τσιτσιγιάννης, 2010. Οικολογία, επιδημιολογία και αντιμετώπιση των μυκοτοξικογόνων μυκήτων Aspergillus spp. σε καλλιέργειες φιστικιάς στο Νομό Φθιώτιδας. 15ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο. Κέρκυρα 5-8 Οκτωβρίου 2010. (σελ. 167)
Ρούμπος, Ι.Χ., 2006. Νέοι ξενιστές του μύκητα Botryosphaeria parva. 13ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο, 16-19 Οκτωβρίου 2006, Αθήνα.
ASSIMAKOPOULOU A., K. ELENA, D.  VLACHOYANNIS and V. GEORGOPOULOS, 2004. Susceptibility of pistachio (Pistacia vera L.) to Camarosporium pistaciae in relation to the tree nutrient status. (Ευαισθησία προσβολής της φιστικιάς από Καμαροσπόριο σε σχέση με τη θρεπτική κατάσταση του δένδρου.). 12ο Ελληνικό Φυτοπαθολογικό Συνέδριο. Αθήνα 2004.
KALAMARAKIS A., E. MARKELLOU and K. ELENA, 2004. Effectiveness of new fungicides against Camarosporium pistaciae in pistachio. (Αποτελεσματικότητα νέων μυκητοκτόνων ενάντια στο καμαροσπόριο της φιστικιάς). 12ο Ελληνικό Φυτοπαθολογικό Συνέδριο. Αθήνα 2004.

Roussos, P.A. ,  Pontikis, Κ.Α. and Zoti, Α. , 2004. The role of free polyamines in the alternate-bearing of pistachio (Pistacia vera cv. Pontikis) Trees (2004) 18:61–69 DOI 
10.1007/s00468-003-0281-z
Ρούσσος, Π., Ποντίκης Κ. και Μαρία Ζώτη. 2004. Ο ρόλος των πολυαμινών στην παρενιαυτοφορία της φιστικιάς. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Εργαστήριο Δενδροκομίας, Ιερά Οδός 75, Αθήνα 118 55 2) Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης Κυκλάδων, Ερμούπολη, Σύρος
Katsiotis, A., M. Hagidimitriou, A. Drossou, C. Pontikis and M. Loukas, 2003. Genetic relationship among species and cultivars of Pistacia using RAPDs and AFLPs. Euphytica, 132: 279–86 
Ποντίκης, Κ., 1989. Effects of Hydrogen Cyanamide on Bloom Advancement in Female Pistachio (P. vera L.). (μτφρ. Επίδραση υδροκυαναμιδίου στην οψίμιση της άνθησης των θηλυκών δένδρων φιστικιάς (P. vera L.)). American Pomological Society, Volume 43 Number 3 Article 9
E.J. PAPLOMATAS, I. PANTELIDES, A. TZIMA and  A. CHITZANIDIS, 2002. Comparative study of isolates of the genus Camarosporium from pistachio and olive using RAPDs. (Συγκριτική μελέτη καμαροσπορίων από φιστικιά και ελιά με τη χρήση RAPDs). 11ο Πανελλήνιο Φυτοπαθολογικό Συνέδριο, Πρέβεζα 2002.
Holevas, C.D., Chitzanidis, A., Pappas, A.C., and et al. 2000. Disease agents of cultivated plants observed in Greece from 1981 to 1990. Benaki Phytopathol. Inst., Kiphissia, Athens. 19: 1-96.
Βέμμος, Σ. Ν., και Γεωργοπούλου, Μ., 1999. Επίδραση της δακτυλίωσης των βλαστών στην παραγωγή, οφθαλμόπτωση και την συγκέντρωση υδατανθράκων στους βλαστούς και ανθοφόρους οφθαλμούς της φιστικιάς (cv. Αιγίνης). 19η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Ηράκλειο Κρήτης, 25-27 Οκτωβρίου 1999 (Υπό δημοσίευση).
 Vemmos, S. N.., 1999.  Carbohydrate content of inflorescent buds of defruited and fruiting pistachio (Pistachia vera L.) branches in relation to biennial bearing.  The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 74: 94-100.

Vemmos, S. N., 1999.  Mineral composition of leaves and flower buds in fruiting and nonfruiting pistachio trees.  Journal of Plant Nutrition, 22: 1291-1301.
Βέμμος, Σ. Ν., 1997. Συγκέντρωση σακχάρων και αμύλου στους ανθοφόρους οφθαλμούς της φιστικιάς σε σχέση με την παρενιαυτοφορία.  18η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Θεσσαλονίκη 5-7 Νοεμβρίου 1997, περιλήψεις ανακοινώσεων σελ. 51.
Βέμμος, Σ. Ν., 1997. Επίδραση της δακτυλίωσης και του ΙΒΑ στην ριζοβολία καταβολάδων της τσικουδιάς (Pistachia terebinthus L.).  18η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Θεσσαλονίκη 5-7 Νοεμβρίου 1997, περιλήψεις ανακοινώσεων σελ. 35. Βέμμος, Σ. Ν.,  1996. Επίδραση των καρπών στην συγκέντρωση των θρεπτικών στοιχείων σε φύλλα και ανθοφόρους οφθαλμούς της φιστικιάς (cv.  Αιγίνης).  Πρακτικά της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών 1996, Τόμος 5, σελ. 96-99 Θεσσαλονίκη, 17η Πανελλήνια Συνεδρίαση, Αθήνα 1995.
Chitzanidis, A. (1995). Pistachio diseases in Greece. (Ασθένειες της φιστικιάς στην Ελλάδα) In: First International Symposium on Pistachio Nut, Kaska, N., Kuden, A.B., Ferguson, L. and Michailides, T. (eds), Adana (Turkey), 20-24 September 1994. Acta Horticulturae, 419: 345-348.
Ζακυνθινός, Ρούσκας, Δ., 1994. SHELL DEHISCENCE IMPROVEMENT AND WEIGHT INCREASE IN 'AEGINA' PISTACHIO NUTS WITH CARBOHYDRATE APPLICATIONS. First International Symposium on Pistachio Nut, Adana-Turkey, 20-24 September 1994, Acta Horticulturae, ISHS, Belgium, 419.
Vemmos, S. N.,1994.  Net photosynthesis, stomatal conductance, chlorophyll content and specific leaf weight of pistachio trees (cv.  Aegenes) as influenced by fruiting.  The Journal of Horticultural Science, 69: 775-782  

Vemmos, S. N., Pontikis, C. A. and Tolia- Marioli, A. P., 1993.  Respiration rate and ethylene production in inflorescence buds of Pistachio in relation to alternate bearing.  Scientia Horticulturae, 57:165-172.
Βέμμος, Σ. Ν., Ποντίκης, Κ. και Τόλια-Μαριόλη, Α. ,  1993. Η ένταση αναπνοής και η παραγωγή αιθυλενίου στους ανθοφόρους οφθαλμούς της φιστικιάς σε σχέση με την παρενιαυτοφορία.  16η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Βόλος, 19-21 Οκτωβρίου 1993, περιλήψεις ανακοινώσεων σελ. 41.
Βέμμος, Σ. Ν., 1993 Επίδραση των καρπών στην ταχύτητα φωτοσύνθεσης, την συγκέντρωση χλωροφυλλών (α + β) και το ειδικό βάρος φύλλων στα φύλλα φιστικιάς (cv. Αιγίνης).  16η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Βόλος, 19-21Οκτωβρίου 1993, περιλήψεις ανακοινώσεων σελ. 42.
Βέμμος, Σ. Ν., 1991. Επίδραση των καρπών στην συγκέντρωση των θρεπτικών στοιχείων σε φύλλα φιστικιάς (cv.  Αιγίνης).  15η Επιστημονική Συνεδρίαση της Εταιρείας της Επιστήμης των Οπωροκηπευτικών, Θεσσαλονίκη (Α.Π.Θ.), 12-14 Νοεμβρίου 1991,  περιλήψεις ανακοινώσεων σελ. 15.
Pontikis, C. A. 1986. 'Pontikis' pistachio. HortScience 21 (4): 1074  
Τζαβέλλα – Κλωνάρη Κ. 1979. Έρευνες πάνω στη βιολογία του μύκητα Septoria pistaciarum Caraciolo που προσβάλλει τη Φυστικιά στην Παθογένεση και την Επιδημιολογία της ασθένειας. Διδακτορική διατριβή. Δημοσιεύθηκε στην Επιστημονική Επετηρίδα της Γεωπονικής και Δασολογικής Σχολής. Παράρτημα αρ. 1 Τόμος ΚΑ Θεσσαλονίκη 1979. 
 Μπρουσοβάνα, Ν., 1979. Η καλλιέργεια της φιστικιάς στη Φθιώτιδα και γενικότερα στο χώρο της Κεντρικής Ελλάδος. Νέα Αγροτική Επιθεώρηση. Ιούλιος 1979.
Loukas, M. and Pontikis C.A., 1979. Pollen isozyme polymorphism in types of Pistacia vera and related species as aid in taxonomy. Journal of Horticultural Science 54, 95 - 102.
Pontikis, C.A. 1977. Contribution to studies on the resistance to some hybrids and species of the genus Pistacia to Phytopthora spp. Nea Agrotiki Epitheorisi 1: 14 - 14. Horticultural Abstracts 47, 9199.
Βασιλείου, Μουλούλη, Μαυρογιαννόπουλος, 1977. Νεώτερα δεδομένα για τη διατήρηση της βλαστικότητας των γυρεόκοκκων της pistacia vera. Γεωπονικά Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 1977.
Ανώνυμος, 1976.  Ακαταλληλότης γύρεως Σχίνου δια γονιμοποίησιν της Πιστακίας. Σταθμός Γεωργικών Ερευνών Ρόδου. Γεωπονικά, Ιανουάριος Φεβρουάριος 1976.
Ποντίκης, Κωνσταντίνος, 1975. Συμβολή στη μελέτη των προβλημάτων γονιμοποιήσεως της πιστακίας. Νέα Αγροτική Επιθεώρησις. Σεπτέμβριος 1975. 
 Zachos, D.G., Tzavella-Klonari, K., and Roubos, J.C. 1974. A disease of pistachio tree (Pistacia vera L.) caused by the fungus Camarosporium pistaciae n. sp. Ann. Inst. Phytopathol. Benaki 11: 53-58.
Φαφούτης Αθ., 1974. Εξέλιξις της καλλιέργειας της φιστικιάς εις Βοιωτίαν και Φθιώτιδα. Δελτίον ΑΤΕ. Μάιος - Ιούνιος 1974.
Προκοπίου, Ι., 1974. Προβλήματα καρποφορίας της φιστικιάς. Γεωπονικά Νοέμβριος - Δεκέμβριος 1974.
Φαφούτης Αθ., 1970. Η καλλιέργεια της φιστικιάς εις τα επαρχίας Λεβαδείας-Λοκρίδος. Νέα Αγροτική Επιθεώρησις - Σεπτέμβριος 1970.
Χιτζανίδου A., 1956. Species of septoris on the leaves of Pistacia vera and their perfect states. (μτφρ. Είδη septoria σε φύλλα φοστικιάς και τα τέλεια στάδιά τους). Annals Institute Phytopathology Benaki, 10: 29-44.

Χρυσοχέρης Φραγκίσκος, 1955. Προβλήματα πολλαπλασιασμού φυτών (σχέση ληθαργικής καταστάσεως των ξυλοφόρων οφθαλμών της pistacia vera και ενοφθαλμισμού). Διατριβή επί Διδακτορία - Αθήνα 1955.

Αυτό θα πει βλέπουμε μπροστά !!! Το κελυφωτό Καλιφόρνιας στα σχολεία

Ψάχνοντας πως ξεκίνησαν οι Αμερικάνοι την καλλιέργεια της φιστικιάς μετά το εξάμηνο ταξίδι του Whitehouse το 1929 στην τότε Περσία (Ιράν σήμερα) εντόπισα αυτή τη σελίδα (pdf αγγλικά) η οποία περιέχει κάτι σαν σχέδιο μαθήματος για σχολείο και αφορά το κελυφωτό φιστίκι. Έχει φτιαχτεί από ένα Ίδρυμα της Καλιφόρνια για την Γεωργία στις σχολικές τάξεις (Californian Foundation for Agriculture in The Classroom, CFATC, www.cfaitc.org)
Στη σελίδα του ιδρύματος διάβασα για την αποστολή του και μεταφράζω:
"Η αποστολή μας είναι να αυξήσουμε την ενημέρωση και κατανόηση της γεωργίας μεταξύ των εκπαιδευτικών και μαθητών της Καλιφόρνια. Αποστολή μας πάνω απ΄όλα είναι η εκτίμηση της γεωργίας.

Η γεωργία είναι η βάση του πολιτισμού - η τροφή που τρώμε, τα ρούχα που φοράμε, τα υλικά κατασκευής των σπιτιών μας και πολλές από τις παραδόσεις και αξίες μας …όλα προέρχονται από την γεωργία και συλλογικά βάζουν τις βάσεις για το επίπεδο ζωής ενός έθνους
Καθώς οι γενιές των αμερικάνων απομακρύνονται από τα τις αγροτικές τους ρίζες, όλο και λιγότερος κόσμος καταλαβαίνει την σημασία της γεωργίας για την κοινωνία 
Επίσης, όλο και περισσότερο, ο κόσμος με περιορισμένες γνώσεις και υπόβαθρο για τη γεωργία  καθορίζει την αγροτική πολιτική.
Το τι επιφυλάσσει το μέλλον για τη γεωργία θα καθορίσει την ποιότητα ζωής όλων των γεωργών και κτηνοτρόφων, προμηθευτών, μεταποιητών, εμπόρων, λιανεμπόρων και καταναλωτών.

Το Ίδρυμα της Καλιφόρνια για την Γεωργία στις Τάξεις εργάζεται με τους δασκάλους και μαθητές της τάξης K–12 για να βελτιώσει την εκπαίδευση χρησιμοποιώντας γεωργικά παραδείγματα. Προσφέρουμε στα παιδιά του σχολείου την γνώση για να κάνουν σωστά πληροφορημένες επιλογές. Κάποιοι μαθητές θα επιλέξουν την γεωργία ως απασχόληση ζωής. Όλοι οι μαθητές, ως μελλοντικοί ψηφοφόροι, θα πάρουν αποφάσεις για την γεωργία."

Ε τώρα τι να πει κανείς; Βλέπουν πολύυυυυ μπροστά οι άνθρωποι!!!!
Τι κάνουν δηλαδή;
Δεν περιμένουν τους πολιτικούς που θα βγούν να τους παρακαλάνε
να κάνουν κάτι καλό για τα προϊόντα τους
αλλά διαμορφώνουν από τώρα τους ανθρώπους που θα επιλέξουν τους κατάλληλους πολιτικούς.

Εμείς τι κάναμε τόσα χρόνια; Καταδικάζουμε την γεωργία για ρύπανση υδροφόρου ορίζοντα, αλόγιστη χρήση φαρμάκων και νερού, υπολείμματα φαρμάκων ...κ.α. Αυτό μόνο ξέρουν τα παιδιά στα σχολεία για την γεωργία.
Και ξέρετε γιατί έγινε αυτό; Γιατί για το περιβάλλον βρίσκαμε χρηματοδοτήσεις για την έρευνα από την Ε.Ε., για αυτό βρίσκαμε λόγους να ερευνάμε !!! Όπως ακριβώς για το βαμβάκι έδινε επιδοτήσεις η Ε.Ε., αυτό καλλιεργούσαμε.
Ποτέ δεν είχαμε συγκεκριμένη μακροχρόνια εθνική πολιτική! 
Εθνική πολιτική θέλει βασικά 
ανθρώπους με όραμα, συναίνεση, επιμονή, υπομονή
και το τελευταίο ........χρήματα !!
Όπως το εμπόριο και οι εξαγωγές θέλουν αρκετό και καλό προϊόν.

Σημείωση: συντονιστής για το φιστίκι στη δράση στα σχολεία έχει οριστεί η Διοικητική Επιτροπή για το Φιστίκι (Administrative Comitee for Pistachios, www.acpistachios.org) η οποία παρουσιάζεται ως ένας Ομοσπονδιακός Κανονισμός Αγοράς για τις φιστικιές που καλλιεργούνται στην Καλιφόρνια (Federal Marketing Order for pistachios grown in California). Άλλο και τούτο. Θα πούμε μάλλον περισσότερα σε άλλη δημοσίευση.

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Αισιόδοξες προβλέψεις για το κελυφωτό φιστίκι για την περίοδο 2006 - 2015 κάνουν οι Ιρανοί

Αισιόδοξες είναι οι προβλέψεις του ερευνητή R. Sedaghat από το Ιρανικό Ινστιτούτο Έρευνας για το Κελυφωτό Φιστίκι, στην παρουσίαση που έκανε για το 5ο Διεθνές συνέδριο για τη φιστικιά που έγινε στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2009.(βλ. περιλήψεις παρουσιάσεων σε pdf)
Η παρουσίαση έχει τίτλο "ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΛΥΦΩΤΟΥ ΦΙΣΤΙΚΙΟΥ (ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ)" και η περίληψή της λέει τα εξής:
Η πρόβλεψη της παραγωγής, της ζήτησης και της τιμής μπορεί να δώσει μια βάση για μακροχρόνιο προγραμματισμό της παραγωγής και των εξαγωγών. Το κελυφωτό φιστίκι είναι το κύριο γεωργικό προϊόν για το οποίο το Ιραν ανταγωνίζεται στενά με άλλες παραγωγικές χώρες τόσο στην παραγωγή όσο κα στις εξαγωγές. Αναλογιζόμενοι την σημασία του μακροχρόνιου προγραμματισμού για το κελυφωτό φιστίκι και για να αποφευχθεί κάποια βραχυχρόνια απόφαση, σε αυτήν την εργασία η παγκόσμια τιμή, παραγωγή και ζήτηση προβλέπονται για το κελυφωτό φιστίκι από το 2006 έως το 2015. Τα δεδομένα για τις μελετούμενες μεταβλητές για την περίοδο 1986 - 2005 συγκεντρώθηκαν από επίσημες πηγές και αναλύθηκαν με μαθηματικές και στατιστικές μεθόδους.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι η μέση παγκόσμια εξαγωγική ζήτηση θα αυξηθεί κατά 12,5% από την πρώτη (1986-2005) στη δεύτερη περίοδο  (2006 - 2015). Η μέση παγκόσμια παραγωγή θα αυξηθεί κατά 36,7% την ίδια περίοδο. Η εγχώρια κατανάλωση στις παραγωγές χώρες θα αυξηθεί επίσης κατά 74,4% την ίδια περίοδο. Η μέση παγκόσμια τιμή θα ενισχυθεί με ρυθμό αύξησης 52,5% την ίδια περίοδο. Τέλος, υποδεικνύεται ότι οποιαδήποτε νέα επένδυση στις χώρες παραγωγούς μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμη αν αυξηθεί η παραγωγή και αν τα έξοδα παραγωγής αυξηθούν με ρυθμό μικρότερο από  52,5 % από την μια στην άλλη περίοδο.

Περιλήψεις παρουσιάσεων του 5ου συνεδρίου ISHS – Sanliurfa – Turkey, Oct.06-10, 2009

Το πέμπτο συνέδριο για τη φιστικιά και την αμυγδαλιά έγινε στην Τουρκία τον Οκτώβριο του 2009
(5th International Symposium on Pistachios and Almonds – ISHS – Sanliurfa – Turkey, Oct.06-10, 2009)
Μόλις εντόπισα ένα αρχείο με τις περιλήψεις των παρουσιάσεων που έγιναν εκεί. Για τα πλήρη πρακτικά θα περιμένουμε λιγάκι καθότι οι ερευνητές σπάνια υποβάλλουν ολοκληρωμένες τις εργασίες τους πριν το συνέδριο. Υποβάλλουν αρχικά μια περίληψη και μετά τις εργασίες.

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

Διαπεριφερειακό FAO/CIHEAM Ερευνητικό Δίκτυο για τους (ξηρούς) Καρπούς

Πριν συνεχίσω να γράφω θα ήθελα να αποτυπώσω την διαδρομή που με οδήγησε εδώ, γιατί .... μυαλό είναι αυτό και γερνάει. Ξεκινήσαμε λοιπόν εδώ απο τα δημοσιεύματα του Αιγινήτικου τύπου  για να δούμε την κατάσταση του κελυφωτού φιστικιού στην Αίγινα,  όπου μάθαμε ότι έγινε επίσκεψη κάποιων επιστημόνων το 2008. Στη συνέχεια μάθαμε οτι επρόκειτο για τους συμμετέχοντες σε μια συνάντηση μιας ερευνητικής ομάδας που αφορά και ο φιστίκι, της GREMPA και συγκεντρώσαμε τους τίτλους των εργασιών που δημοσιεύτηκαν στην Αθήνα (εδώ) και εντοπίσαμε και άλλα σχετικά πρακτικά συνεδρίων (εδώ). Η GREMPA δημιουργήθηκε το 1970 από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο του CIHEAM στη Σαραγόσσα της Ισπανίας (IAMZ), το οποίο παρουσιάσαμε εδώ. Φαίνεται να συνεχίζει να λειτουργεί στους κόλπους ενός Διαπεριφερειακού FAO/CIHEAM Ερευνητικού Δικτύου για τους (ξηρούς) Καρπούς  με το όνομα "FAO/CIHEAM NETWORK ON NUTS". Όπως μάθαμε όμως εκ των υστέρων (στο 14ο NUCIS βλ. παρακάτω), ο FAO  σταμάτησε το 2007 να χρηματοδοτεί το δίκτυο οπότε τώρα συνεχίζει να υφίσταται με την χρηματοδότηση της Ισπανίας (ΙΝΙΑ, Ιστιτούτο Αγροτικής Έρευνας και CIHEAM) και αναζητά χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Σε αυτό το άρθριο θα τοποθετήσω όσα ενδιαφέροντα μπορεί να μάθει κανείς από την επίσημη σελίδα του FAO/CIHEAM NETWORK ON NUTS στον ιστοχώρο του IAM της Σαραγόσσα για να μπορώ να επανέλθω κάποια στιγμή, αφού διαβάσω τις εργασίες.

Το GREMPA συνεπώς που είχε δημιουργήσει το CIHEAM το 1970, ασχολήθηκε κυρίως με τους γενετικούς πόρους μεσογειακής προέλευσης, δηλαδή περιοχές καλλιέργειας και ποικιλίες φιστικιάς. Το 1990 αποφασίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας  (FAO) να δημιουργήσει ένα δίκτυο για τους ξηρούς καρπούς.Το 1996 ο FAO της Ευρώπης (FAO-REUR), ο FAO της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής (FAO-RNE) και το μεσογειακό CIHEAM υπέγραψαν συμφωνία για να φτιάξουν το Διαπεριφερειακό Ερευνητικό Δίκτυο για τους ξηρούς Καρπούς FAO/CIHEAM. (Να γιατί λοιπόν στο συνέδριο της ομάδας GREMPA στην Αθήνα το 2008 είχαμε επιδρομή ιρανικών εργασιών για το φιστίκι. Θεωρητικά μέχρι το 1996 στις συναντήσεις της GREMPA πρέπει να είχαμε μόνο τα 13 κράτη της μεσογειακής λεκάνης, μέλη του CIHEAM.).

Το δίκτυο FAO/CIHEAM ασχολείται με τα εξής:
  • Ανταλλαγή πληροφοριών
  • Σύσταση ερευνητικών ομάδων με κοινές μεθοδολογίες
  • Ερευνητικά προγράμματα
  • Δημοσίευση ενός ενημερωτικού φυλλαδίου (NUCIS Newsletter)
  • Διοργάνωση σεμιναρίων
  • Διοργάνωση μαθημάτων
  • Μελετητικές αποστολές
  • Πρακτική εξάσκηση
Το συντονίζει ο Δρ. M. ROVIRA από το CENTRO DE MAS DE BOVER του Τμήματος Μεσογειακής Δενδροκομίας του Ιταλικού Ινστιτούτου Αγροτικής Έρευνας και Τεχνολογίας. Για το κελυφωτό φιστίκι συντονιστής είναι ο Δρ. B. Erol Ak από το Τμήμα Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου του Πανεπιστημίου του Harran της Τουρκίας. Απο την Ελλάδα συμμετέχουν ερευνητές από το Ινσττούτο Δενδροκομικών Καλλιεργειών της Νάουσας και από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Το 2007 και το 2008 διοργάνωσαν την 14η συνάντηση της GREMPA στην Αθήνα που είδαμε εδώ, δημοσίευσαν το Ευρετήριο έρευνας, βλαστοκυττάρων και αναφορών για το Φιστίκι (Pistachio Inventory on Research, Germplasm and References) που δεν βρήκα πουθενά και δεν καταλαβαίνω και τι είναι και το 14ο φύλλο του δελτίου ΝUCIS.

Ως αποτελέσματα και οφέλη από την λειτουργία του δικτύου είναι η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με όλους τους ερευνητές που ασχολούνται με τους ξηρούς καρπούς που βρίσκεται στο IAMZ και η συγκέντρωση πληροφοριών για το γενετικό υλικό στη Μεσόγειο και οικονομικά στοιχεία.
Η δουλειά του δικτύου αποτυπώνεται :

στα 14 φύλλα του ενημερωτικού δελτίου που κυκλοφόρησε από το 1993 έως το 2007 τα οποία παρατίθενται με τους συνδέσμους τους σε ανάποδη χρονολογική σειρά (30/12/2009: προστέθηκαν τα περιεχόμενα που αφορούν το κελυφωτό φιστίκι):
  • NUCIS number 14. December 2007. 44 pages.(full version in pdf format) 
    • Ζημιά από την όψιμη ανοιξιάτικη παγωνιά στην Τουρκία το 2004, σελ 19.
  • NUCIS number 13. December 2006. 72 pages (full version in pdf format) 
    • Η βιομηχανία κελυφωτών φιστικιών της Καλιφόρνια σελ 31, Λόγοι και λύσεις για την χαμηλή απόδοση των φιστικεώνων στην Τουρκία, σελ 37, Η καλλιέργεια φιστικιάς στην Castilla - la Mancha (Ισπανία) είκοσι χρόνια μετά, σελ 41, Δημιουργία, διατήρηση, χαρακτηρισμός και αξιοποίηση της τράπεζας DNA ποικιλιών φιστικιάς στην Ισπανία, σελ. 45, Βακτηριακό κάψιμο της φιστικιάς (Xanthomonas transculensis) στην Αυστραλία: μια περίπτωση πολλαπλών μολύνσεων σελ 45, Η προέλευση της καλλιεργούμενης φιστικιάς, σελ. 53.
  • NUCIS number 12. September 2004. 52 pages (full version in pdf format)
    •  Η βιομηχανία φιστικιάς στην Ιταλία, σελ 16; Παραγωγή φιστικιάς στην Τυνησία, σελ 19; Πολλαπλασιασμός μονό-οικων ποικιλιών φιστικιάς, σελ 21; Επίδραση της παγωνιάς στα θηλυκά άνθη φιστικιάς, σελ 23; Υπεδάφια άρδευση στην φιστικιά στην Τουρκία, σελ 24; Το ιρανικό σύστημα παραγωγής για ποιοτικό προϊόν, σελ 26; Καταγραφή τριών ποικιλιών φιστικιάς στο Ιραν vera, atlantica και khinjuk, σελ. 30; Συλλογή βλαστοκυττάρων φιστικιάς για έρευνα στην έρημο, φαινοτυπικά χαρακτηριστικά και μοριακοί δείκτες, σελ. 31; Που βρίσκεται το βακτήριο Χanthomonas στις φιστικιές και πως μπήκε εκεί, σελ. 33.
  • NUCIS number 11. December 2002. 48 pages (full version in pdf format) 
    • Η παραγωγή κελυφωτών φιστικιών στο Ιράν, σελ 22, 23; Επιλογή δένδρων τερεβινθιάς για την παραγωγή σπόρων για υποκείμενα στην Ισπανία, σελ. 25.
  • NUCIS number 10. December 2001. 48 pages (full version in pdf format) 
    • Η βιομηχανία φιστικιών στην Αυστραλία, σελ. 22; Κριτήρια επίλογής του καλύτερου αρσενικού φιατικιάς, σελ 24; Επίδραση ορμονών ριζοβολίας στην Pistacia atlantica, σελ 26; Βακτηριακό κάψιμο της φιστικιάς, ένα καταστροφικό πρόβλημα για την Αυστραλία, σελ 28; Διακύμανση αμινοοξέων σε υποκείμενα φιστικιάς σε συνθήκες έλλειψης νερού,   σελ 31.
  • NUCIS number 9. December 2000. 68 pages (full version in pdf format) 
    • Ταξινομική κατάταξη της P. terebinthus και της P. palaestina, σελ. 39; Επίδραση διαφορετικών προγραμμάτων άρδευσης στο βάρος των φύλλων της φιστικιάς, σελ. 40.
  • NUCIS number 8. December 1999. 46 pages.(full version in pdf format) 
    • Ματιά στον κλάδο ξηρών καρπών στην Ελλάδα (το είδαμε και παρακάτω), σελ. 3; Ο κλάδος ξηρών καρπών στην Τουρκία, σελ. 7; Προσθήκη γύρης στις φιστικιές με χρήση ηλεκτροστατικής τεχνικής, σελ. 20; Κελυφωτά φιστίκια, παρελθόν, παρόν και μέλλον, σελ. 26; Συμπεριφορά μειωτικών χρωματοσωμάτων στην Pistacia vera, σελ 28; Η φιστικιά στην Αλγερία, σελ. 30; Διασπορά άγριων φιστικιών στον Λίβανο, σελ. 31; Συλλογή βλαστοκυττάρων φιστικιάς στο Ιράν, σελ. 37.
  • NUCIS number 7. December 1998. 44 pages.(full version in pdf format)
    •  Η κατάσταση των ξηρών καρπών στην Τουρκία, σελ. 3; Η κατάσταση στην Ρουμανία, σελ. 23; Φυλογενετικά χαρακτιριστικά P. vera από DNA χλωροπλαστών, σελ. 25; Η χρήση άγριων φιστικών στη μεσογειακή ζών η της Τουρκίας, σελ. 26; παρατήρηση ερμαφρόδιτης τερεβινθιάς στο Ισραήλ, σελ. 35.
  • NUCIS number 6. December 1997. 52 pages.(full version in pdf format)
    •  Παλιά προβλήματα και σύγχρονες τάσεις στην παραγωγή ξηρών καρπών στην Ιταλία, σελ. 3; Ασθένειες φύλλων και καρπών φιστικιάς στην Καλιφόρνια και τρόποι αντιμετώπισης, σελ. 24; Έρευνες για την φιστικιά στο Πανεπιστήμιο Ben-Curion του Ισραήλ, σελ. 43.
  • NUCIS number 5. December 1996. 36 pages.(full version in pdf format) 
    • Ο κλάδος ξηρών καρπών στην μεσόγειο: δυνατά και αδύνατα σημεία, σελ. 4; Φιστικά στην Ιορδανία, μοφολογία και κατανομή, σελ. 17; Ο κλάδων ξηρών καρπών στην Τυνησία, σελ. 18, Η παραγωγή ξηρών καρπών στην Κύπρο, σελ. 20; Δένδρα ξηρών καρπών στην FYROM, σελ. 22; Το κέντρο έρευνας και εφαρμογής για τα φιστίκια στο πανεπιστήμιο του Harran, Sanilurfia, Τουρκίας, σελ. 25.
  • NUCIS number 4. December 1995. 28 pages.(full version in pdf format) 
    • Μπορούν οι μεσογειακές χώρες να αντέξουν να μην είναι οργανωμένες, σελ. 16; Η έρευνα για την φιστικιά στο Ιραν, σελ. 17;  Διεθνές συνέδριο για την ταξινόμηση και το γενετικό υλικό της φιστικιάς, σελ 22, Πρώτο Ιρανικό εθνικό συνέδριο για τη φιστικιά, σελ 23.
  • NUCIS number 3. January 1995. 24 pages.(full version in pdf format) 
    • Φιστίκι της Καλιφόρνια, παρόν και μέλλον, σελ. 12; 1ο διεθνές συνέδριο για το κελυφωτό φιστίκι Τουρκία, σελ. 16; Συνάντηση στη Λαμία για ευρωπαϊκό πρόγραμμα, σελ. 18.
  • NUCIS number 2. April 1994. 20 pages.(full version in pdf format)
    • Το φιστίκι στην Ισπανία, σελ. 5; Το φιστίκι στην Ελλάδα, σελ. 6 (Ρούσκας, Ζακυνθινός); Το φιστίκι στην Πορτογαλία, σελ. 7; Παγκόσμια παραγωγή φιστικιού 1992/93 , σελ. 7;  10η συνάντηση GREMPA, Meknes Μαρόκο, σελ. 15
  • NUCIS number 1. April 1993. 12 pages.(full version in pdf format)
    • Παρουσίαση της ομάδας GREMPA και της δράσης 1972 - 1992, σελ. 6; παρουσίαση της ομάδας εργασίας για τους ξηρούς καρπούς της ISHS, σελ. 7; Τι είναι το διεθνές συμβούλιο για τους ξηρούς καρπούς΄, σελ. 7; Ανακοίνωση της 9ης συνάντησης GREMPA στο Bronte,  σελ. 8.

Στα πρακτικά των συνατήσεων της ομάδας GREMPA:
Στα πρακτικά του 1997 από το ερευνητικό πρόγραμμας  CAMAR της έκτης γενικής διέυθυνσης της ευρωπαϊκής ένωσης (EC/DG VI), σχετικά με την βελτίωση των ποικιλιών καρυδιάς, αμυγδάλου και φιστικιάς, στο οποίο νομίζω ότι συμμετείχε ο Σταθμός Βαρδάτων του ΕΘΙΑΓΕ (κ. Ρούσκας)

Στο βιβλίο περιγραφικών δεικτών για το γένος Pistacia spp. και για το είδος Pistacia vera L. (pdf) όπου ταυτοποιούνται τα είδη φιστικιάς στα πλαίσια συνθήκης για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας.


Να αναφέρουμε εδώ και κάποιες ελληνικές δημοσιεύεις που εμφανίζονται σε αυτή τη σελίδα του δικτύου χωρίς σύνδεσμο όμως τις οποίες θα παρουσιάσουμε αν και όταν τις βρούμε:
ROUSKAS D., 1995 - Conservation strategies of Pistacia genetic resources in Greece. (Στρατηγική διατήρησης του γενετικού υλικού φιστικιάς στην Ελλάδα.) Workshop « Taxonomy, distribution, conservation and use of Pistacia genetic resources ». IPGRI Meeting. Palermo (Italy), 29-30 june 1995 : 37-41.
ROUSKAS D., ZAKINTHINOS G., 1994 - Pistachio in Greece. (μετάφραση: Φιστικιά στην Ελλάδα) FAO Nucis Newsletter, 2 : 6-7.(αυτό θα το διαβάσουμε)

Είδαμε λοιπόν τη δουλειά του δικτύου απο το 1996 και μετά.  Από το 1970 που ιδρύθηκε η GREMPA μέχρι το 1992, που ξεκίνησε το δίκτυο FAO/CIHEAM, υπάρχουν κάποιες πληροφορίες στο NUCIS number 1. April 1993, τις οποίες κάποια στιγμή θα μεταφράσω σε άλλο δημοσίευμα. Φαίνεται ογκώδης η δουλειά, αλλά αναρωτιέμαι πόσο οφέλιμη μπορεί να είναι για εμάς ως καλλιεργητές ελληνικού κελυφωτού φιστικιού και αν μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξή μας; (λέω ανάπτυξη και όχι επιβίωση. Το δεύτερο το καταφέραμε καλά μέχρι τώρα και εμείς και τα δένδρα μας)
Θα διαβάσω πρώτα ό,τι μπορεί να είναι χρήσιμο και θα σας τα γράψω λίγα-λίγα σε επόμενα δημοσιεύματα.

(Σημείωση: για τις ποικιλίες φιστικιάς στις διάφορες χώρες που παράγουν, ενδιαφέρον φαίνεται και το βιβλίο "Towards a comprehensive documentation and use of Pistacia genetic diversity " το οποίο είναι προσβάσιμο online εδώ)

Το CIHEAM έφτιαξε το GREMPA που έγινε FAO/CIHEAM ερευνητικό δίκτυο για ξηρούς καρπούς

Αναζητώντας πρακτικά διεθνών συνεδρίων σχετικά με τη φιστικία, εντόπισα το Διεθνές Κέντρο Ανώτατων Μεσογειακών Αγρονομικών Σπουδών (CIHEAM, Centre International des Hautes Etudes Agronomiques Mediteraneenes) που από τις αρχές του '70 συμμετέχει και συντονίζει δίκτυα επιστημόνων σχετικά με τους μεσογειακούς ξηρούς καρπούς συμπεριλαμβανόμενης και της φιστικιάς. Σε αυτό το δημοσίευμα γίνεται μια παρουσίαση του CIHEAM στα ελληνικά, σε  ελεύθερη μετάφραση από εδώ, γιατί θα το αναφέρουμε πολλές φορές και δεν είναι σωστό να μην ξέρουμε τι είναι και τι κάνει. Συμμετείχε εξάλλου και στη δημιουργία του GREMPA που πρωτοαναφέραμε εδώ το οποίο όπως δα δούμε στο τέλος αυτού του δημοσιεύματος, μεταλλάχθηκε σε διεθνές ερευνητικό δίκτυο με τη συνεργασία του FAO, γνωστό ως FAO/CIHEAM NETWORK ON NUTS, το οποίο θα παρουσιάσουμε μεν λίγο στο τέλος, αλλά κυρίως σε επόμενο δημοσίευμα.

TO CIHEAM
To CIHEAM είναι μια διακρατική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1962. και συγκεντρώνει σήμερα δεκατρία κράτη μέλη της μεσογειακής λεκάνης (Αλβανία, Αλγερία, Αίγυπτος, Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Λίβανος, Μάλτα, Μαρόκο, Ποστογαλλία, Τυνησία και Τουρκία).
Το CIHEAM δομέιται γύρω από 4 Μεσογειακά Αγρονομικά Ινστιτούτα  (IIAM, nstituts Agronomiques Méditerranéens), που βρίοσκονται στο Μπάρι (Ιταλία) στα Χανιά (Ελλάδα), στο Μονπελιέ (Γαλλία) και Σαραγόζα (Ισπανία), και μια Γενική Γραμματείς που βρίσκεται στο Παρίσι.
Έχοντας στην καρδιά της δράσης του τρείς βασικές αποστολές (εκπαίδευση, έρευνα, συνεργασία) , το CIHEAM καθιερώθηκε σταδιακά ως αναφορά στους τομεί δράσης του:  την γεωργία, την διατροφή και την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου στην Μεσόγειο.

Πρόσφατα, ο Abdelaziz Mougou (βιογραφικό) και ο Francisco Mombiela Muruzabal (βιογραφικό) είναι πρόεδρος και γενικός γραμματέας του CIHEAM αντίστοιχα.
Ιστορικό
Το CIHEAM δημιουργήθηκε, με την κοινή πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού  Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Organisation de coopération et de développement économique,  OCDE) και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 21 Μαίου 1962, με μια συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων επτά χωρών: Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Τουρκία, Γιουγκοσλαβία.
Από την θεμελίωση του CIHEAM ιδρύθυκαν τα Αγρονομικά Ινστιτούτα του Μπάρι (Ιταλία) και του Μονπελιέ (Γαλλία), καθώς και η Γενική Γραμματεία στο Παρίσι. Στη συνέχεια ιδρύθηκαν δύο ακόμα Ινστιτούτα της Σαραγόζα (Ισπανία) το 1969 και αυτό στα Χανιά το 1983.
Στα μέσα του '80 το CIHEAM ανοίγεται σταδιακά προς τις χώρες του νότια και ανατολικά της Μεσογείου. Τυνησία το 1985, Αίγυπτος το 1986, Μάλτα το 1989, Μαρόκο το 1991, Αλβανία το 1992 και Λίβανος το 1994.
Η ιδρυτική συμφωνία του 1962, αναφέρει ότι το CIHEAM έχει ως αποστολή να  « προσφέρει μια συμπληρωματική εκπάιδευση τόσο οικονομική όσο τεχνική και να αναπτύξει το πνέμα διεθνούς συνεργασίας στο πλαίσιο της γεωργίας των μεσογειακών χωρών ». Σύμφωνα με  το άρθρο 15 αυτής της συμφωνίας, κάθε χώρα που γειτνιάζει με την Μεσόγειο μπορεί να γίνει μέλος του CIHEAM. (εδώ βρίσκοντα τα καταστατικά, pdf).

Μιa Αγρο-Μεσογειακή βούληση
Στις αρχές του '60, οι ιδρυτές του CIHEAM, βάζουν τις βάσεις ενός πρώτου ευρωμεσογειακού προγράμματος, το οποίο διαρθρώθηκε με βάση την πολυκλαδική διάσταση της γεωργίας. Από τότε το CIHEAM υλοποιεί ένα σχήμα δράσεων που στοχέυουν στην ολοκλήρωση, για κάθε θέμα που ασχολείται, μιας τριπλής αποστολής εκπαίδευση, έρευνα και συνεργασία.

........(παραλείπω κάποιες γραμμές)

.... τα κράτη μέλη εύχονται μέσω του CIHEAM, να εκπαιδεύσουν τα στελέχη τους, να παράγουν γνώσεις και κοινές αναφορές, να υποκινούν τεχνικές, οικονομικές και πολιτικές συζητήσεις, ένα εργαλείο διακρατικής συνεργασίας.
Σήμερα το CIHEAM επιβάλλεται ως μια περιφερειακή βάση αναφοράς στα αγροτικά, διατροφικά και αναπτυξιακά θέματα της Μεσογείου για δύο κυρίως λόγους:
    *
(περιληπτικά) Πρώτα, γιατί είναι το πρώτο ίδρυμα σε θέματα Μεσογειακής συνεργασίας  για την δημιουργία μιας Μεσογείου πιο ανθρώπινης και πιο συνεκτικής (solidaire).
    * Δεύτερον, γιατί το CIHEAM μπαίνει στον 21ο αιώνα με την πεποίθηση ότι η εκπάιδευση των νέωναπό την μια μεριά και η ανάδειξη μιας κοινής οπτικής των  περιφερειακών προβλημάτων από την άλλη είναι δυο ευνοϊκές δυναμικές για να μπορέσουν οι μεσογειακές χώρες να φτιάξουν μαζί το μέλλον τους το οποίο αναπόφεκτα θα πρέπει να μοιραστούν.

Με αυτές τις προοπτικές το CIHEAM, πλούσιο με ένα σύντομα 50 ετές παρελθόν και δυνατό με μια μεσογειακή βούληση που δεν διαψεύτηκε ποτέ, εγγράφει τις πολλαπλές δραστηριότητές του και δομεί την πορεία του (ή προσέγγισή του, demarche). 

Ωραία!!!
Ξέρω δεν μάθαμε και τίποτα ενδιαφέρον για το ελληνικό κελυφωτό φιστίκι, απλά μας βοηθάει να μην βλέπουμε με δισπιστία την δουλειά που κάνουν και δημοσιεύουν διότι, θεωρητικά τουλάχιστον, έχουν και αυτοί ένα όραμα: την από κοινού ανάπτυξη των μεσογειακών καλλιεργειών. Αυτό εξάλλου πέρασε και από το δικό μου μυαλό, στο δημοσίευμα με τα στατιστικά στοιχεία παγκόσμιας παραγωγής κελυφωτού φιστικιού, ως μια λύση για την αντιμετώπιση του άνισου ανταγωνισμού από ΗΠΑ και Ιράν, η δημιουργία δηλαδή μιας κοινής εμπορικής ταυτότητας για τα μεσογειακά κελυφωτά φιστίκια, δεδομένου ότι, όσο τουλάχιστον η Τουρκία είναι απ'έξω, τα ευρωπαϊκά φτάνουν δεν φτάνουν τους 11.000 τόνους.

Aπό αυτή τη σελίδα όμως, σχετικά με τα ερευνητικά προγράμματα του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου της Σαραγόσα (Ισπανία), μαθαίνουμε ότι η ομάδα του GREMPA την οποία παρουσιάσαμε σε προηγούμενο δημοσίευμα, είχε ιδρυθεί το 1970 με την στήριξη του CIHEAM και μετεξελίχθηκε σε διαπεριφερειακό ερευνητικό δίκτυο για τους ξηρούς καρπούς (Interregional FAO/CIHEAM Research Network on nuts) με τη συνεργασία και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας.
Η δουλειά που έκανε η GREMPA κατά βάση βασίζονταν στην μελέτη και βελτίωση των γενετικών πόρων μεσογειακής προέλευσης. Το 1990 ο FAO ίδρυσε ένα δίκτυο με σκοπό την ερευνητική συνεργασία στον τομέα των ξηρών καρπών. Το 1996 υπογράφτηκε μια συμφωνία μεταξύ των δύο ιδρυμάτων (CIHEAM και FAO) με σκοπό να δημιουργηθει ένα  κοινό ερευνητικό δίκτυο (joint research network), το οποίο λειτουργεί από τότε με σημαντική δραστηριότητα.
Το δίκτυο τώρα εργάζεται στα ακόλουθα είδη και θέματα: Αμύγδαλο, Hazelnut, Walnut, Φιστίκι, Πεκάν, Chestnut, Κουκουνάρι πεύκου, Γενετικοί πόροι και Οικονομία.
Η δομή του δικτύου εμπλέκει περίπου 100 ειδικούς οι οποίοι ανήκουν σε 18 ιδρύματα απο 8 μεσογειακές χώρες. Συχνά συμμετέχει στις δραστηριότητες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από τις πρώτες δραστηριότητες του δικτύου, επεξεργάστηκε μια βάση δεδομένων με πολλές πληροφορίες για τα προβλήματα κάθε χώρας σχετικά με τις καλλιέργειες, τις προτεραιότητες και τα προγράμματα των ερευνητικών ομάδων από την περιοχή της Μεσογείου και τις διαθέσιμες υποδομές.
Σε μια δεύτερη φάση, η δραστηριότητα επικεντρώθηκε στην προώθηση, μελέτη και ανταλλαγή γενετικού υλικού από την οποία ξεκίνησε ένα ερευνητικό πρόγραμμα, με την χρηματοδότηση του προγράμματος CAMAR της έκτης γενικής διέυθυνσης της ευρωπαϊκής ένωσης (EC/DG VI), το οποίο επικεντρώθηκε στο καρύδι, αμύγδαλο και φιστίκι.
Το δίκτυο δημοσίευε περιοδικά ένα ενημερωτικό δελτίο με το όνομα NUCIS σε χαρτί και ψηφιακά. Εργάζεται επίσης για την έκδοση καταλόγων βλαστοκυττάρων για διάφορα είδη. Θα δούμε όμως περισσότερα για τη δουλειά του FAO/CIHEAM NETWORK ON NUTS σε επόμενο δημοσίευμα.

Τα διεθνή συνέδρια για τη φιστικιά και την αμυγδαλιά

Μετά την Μεσογειακή Ομάδα και την συνάντησή της που έγινε στην Αθήνα το 2008, είπα να ξανακοιτάξω με τι ασχολούνται οι επιστήμονες της φιστικιάς. Βλέποντας βέβαια την κατάντια του ελληνικού αμύγδαλου και τον ενθουσιασμό των επιστημόνων της GREMPA που ασχολήθηκε 40 χρόνια με αυτό, αναρωτήθηκα αν όλα αυτά πρόκειται να οφελήσουν σε κάτι την φιστικιά. Ας δούμε όμως πρώτα τι συζητάνε και μετά ας κρίνουμε.

Στις 6 - 10 Οκτωβρίου 2009 φαίνεται ότι έγινε το 5ο διεθνές συνέδριο για την φιστικιά και την αμυγδαλιά στην Sanilurfa της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι έχουν γίνει άλλα 4 συνέδρια δηλαδή. Ας τα ψάξουμε.
  • Πρώτο διεθνές συνέδριο για τη φιστίκια και την αμυγδαλιά. Έγινε τον Σεπτέμβριο του 1994 στα Άδανα της Τουρκίας. Τα πρακτικά δημοσιεύτηκαν στον τόμο 419 των Acta Horticulturae που εκδίδει η Παγκόσμια Κοινότητα Φυτοκομικών Επιστημών (ISHS, Ιnternational Society for Horticultural Sciences) και θα τα βρείτε εδώ με 56 €. Οι περιλήψεις είναι διαθέσιμες online.
  • Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο για την Φιστικιά και την Αμυγδαλιά. Πρέπει να έγινε στο Davis της Καλιφόρνια και τα πρακτικά δημοσιεύτηκαν 1 Αυγούστου 1998, στον τόμο Acta Horticulturae 470 της . Τα πρακτικά στοιχίζουν 98 € και βρίσκονται σε αυτήν την διεύθυνση όπου είναι διαθέσιμες online οι περιλήψεις στα Αγγλικά.
  • Τρίτο Διεθνές Συνέδριο για την Φιστικιά και την Αμυγδαλιά. Έγινε στην Σαραγόσα της Ισπανίας. Τα πρακτικά δημοσιεύτηκαν στις 30 Νοεμβρίου 2002 στο τόμο ISHS Acta Horticulturae 591 (107 €). Οι περιλήψεις είναι διαθέσιμες online στα Αγγλικά εδώ.
  • Τέταρτο Διεθνές Συνέδριο για την Φιστικιά και την Αμυγδαλιά. Έγινε στην Τεχεράνη στο Ιράν και τα πρακτικά δημοσιεύτηκαν 30 Νοεμβρίου 2006 στον τόμο ISHS Acta Horticulturae 726 (146 €). Οι περιλήψεις είναι διαθέσιμες online στα Αγγλικά εδώ.
  • Πέμπτο Διεθνές Συνέδριο για την φιστικιά και την αμυγδαλιά  έγινε στις 6 - 10 Οκτωβρίου 2009 στην Sanilurfa της Τουρκίας. Εδώ θα βρείτε το επιστημονικό πρόγραμμα (pdf) , ενώ για τα πρακτικά θα περιμένουμε να δημοσιευτούν. Οι περιλήψεις των παρουσιάσεων βρέθηκαν σε μορφή pdf στα αγγλικά εδώ.
Σίγα σιγά θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα άρθρα που έχουν δημοσιευτεί σε αυτά τα συνέδρια αλλά για την ώρα θεώρησα καλύτερο να βάλω λίγο σε τάξη το που γίνεται τι.
Αναζητώντας πρακτικά συνεδρίων εντόπισα και το Διεθνές Κέντρο Ανώτατων Μεσογειακών Γεωπονικών Σπουδών (CIHEAM, Centre International des Hautes Etudes Agronomiques Mediteraneenes) που από τις αρχές του '70 συμμετέχει και συντονίζει δίκτυα επιστημόνων σχετικά με τους μεσογειακούς ξηρούς καρπούς συμπεριλαμβανόμενης και της φιστικιάς. Θα περάσω τώρα σε άλλο άρθρο με μια παρουσίαση του CIHEAM στα ελληνικά σε μετάφραση από εδώ, γιατί θα το αναφέρουμε πολλές φορές και δεν είναι σωστό να μην ξέρουμε τι είναι και τι κάνει.

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2009

Η υπουργός μας ζητά την προστασία των προϊόντων μας

Είχα κρατήσει αυτό το άρθρο από τον ιστοχώρο της ΠΑΣΕΓΕΣ (16/12/2009) στην άκρη και το διάβασα μόλις τώρα χωρίς πολύ όρεξη, περιμένοντας να βρω τα γνωστά πολιτικά μπλα, μπλα που γλυκαίνουν τα αυτιά.
Η υπουργός μας όμως με εξέπληξε:
"Μάλιστα, δήλωσε ότι προσωπικά ως εκπρόσωπος της Ελλάδας δεν θα μπορέσει να αποδεχθεί κανένα προϊόν που να φέρνει απλά την σήμανση «Ευρωπαϊκό Προϊόν», είτε κρασί λέγεται, είτε λάδι, είτε ζαμπόν, είτε γάλα, χωρίς να ξέρει από ποιο μέρος της Ευρώπης προέρχεται."

Να προσθέσω:
  • "είτε κελυφωτό φιστίκι"
  • από ποιό αγρόκτημα έχει παραχθεί (με αριθμό μητρώου, ιχνηλασιμότητα μέχρι τον αγρό δηλαδή)
  • ποιά ήταν η χρονιά εσοδείας (για να ξέρουμε αν έχουν γίνει επεμβάσεις με φωσφίνες και πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος παρουσίας αφλατοξινών ή ταγγίσματος)
  • σε ποια κατηγορία ποιότητας κατατάσσεται (εφόσον μπορέσουμε να αναπτύξουμε ένα κοινό σύστημα ποιότητας για το φιστίκι, π.χ. ποικιλία - σχήμα, μέγεθος -τεμάχια ανά 100g-,  καθαρότητα κελύφους, άνοιγμα, χρώμα ψίχας, λιαστό ή ξηραντηρίου, υγρασία, κ.α.)
 Καλό κουράγιο κ. υπουργέ!!!

Πρωτοχρονιά 1998. Το όραμα της Αίγινας 12 χρόνια πριν.

Δώδεκα χρόνια πριν, η Ελλάδα παράγει, ξαφνικά από 5.500 τόνους,  9.000 τόνους κελυφωτό φιστίκι και η Αίγινα επιμένει να ζητά προστασία για τους 500 - 800 τόνους και να πιστεύει ότι όποιοι το δοκιμάζουν εκστασιάζονται και γίνονται εξαρτημένοι.
Αναλογιστείτε που μας οδήγησε αυτή η αλαζονεία, ο στρουθοκαμηλισμός και η πολιτική διάσπασης του ελληνικού κελυφωτού φιστικιού; 9.000 τόνους το 1997, 9.000 τόνους και σήμερα, στα χαρτιά των υπηρεσιών τουλάχιστον γιατί στην πραγματικότητα, ........ρωτήστε τους εμπόρους να σας πουν.

Προσπαθήστε να σκεφτείτε τώρα τι θα είχε γίνει αν 12 χρόνια πριν η Αίγινα είχε εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημά της με εξωστρέφεια και είχε γίνει το φυτώριο όλης της Ελλάδας, το φυτώριό μας, και το κέντρο έρευνας, ανάπτυξης και προώθησης του ελληνικού κελυφωτού φιστικιού της ξακουστής ποικιλίας Αιγίνης.
Πιστεύω ότι δεν θα αγοράζαμε σήμερα 20€/τεμ τα δενδρύλια, η Αίγινα θα έκανε εξαγωγές υψηλής προστιθέμενης αξίας δενδρυλίων στη Μεσόγειο (η Ισπανία διψάει) και θα είχε συγκεντρώσει το επιστημονικό εδιαφέρον και αναπτύξει τον συνεδριακό τουρισμό γύρω από το φιστίκι της Μεσογείου και θα είχαμε όλοι ένα μέρος να απευθυνθούμε για τα προβλήματά μας και όλοι ένα ξακουστό φιστίκι με μια ταυτότητα, Αιγίνης. Αυτό δεν θα πει ήπια ανάπτυξη εκμεταλλευόμενοι τα πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής.
Αντί γι'αυτό η Αίγινα οραματίστηκε ότι κυνηγώντας τις τουρίστριες να δοκιμάσουν το φιστίκι της θα πάθουν εξάρτηση και έτσι θα μπορέσει στο μέλλον να το πουλήσει για χρυσό.  Που όμως!!... Η Αίγινα έχει ένα όλο και μικρότερο φιστίκι και η τουρίστρια τρέχει να φύγει από φόβο μην της βάλει ο "ταλιμπάν"  το χέρι βαθειά ...... στην τσέπη της. Και φυσικά στο τέλος έρχεται το κράτος να δώσει λύση, "αστυνομική" φυσικά, τι άλλο; Δείτε το βίντεο στη σελίδα jKtV - Το Αιγινήτικο φυστίκι στις ημέρες της κρίσης και θα καταλάβετε απο που η έμπνευση για την τουρίστρια.
Ποτέ δεν είναι όμως αργά. Σκεφτείτε το!!! (το όραμα ανάπτυξης εννοώ, όχι το φιστίκι στην τουρίστρια).
Αλήθεια τι έγινε με το 70.000 δρχ. ανά δύο χρόνια;

Κελυφωτό φιστίκι ΗΠΑ: Ενημέρωση Δεκέμβριος 2009

Ο μηνιαίος αριθμός "καραβιών" είναι μέσα στις προβλέψεις και οι αποστολές φιστικιών τον Νοέμβριο συνέχισαν την πολύ γρήγορη τάση, τόσο στις εσωτερικές αγορές όσο και στο εξωτερικό. Αυξήσεις των τιμών ακολουθούν τον μεγάλο αριθμό αποστολών. Οι αιτήσεις για νέες πωλήσεις μειώνονται καθώς οι περισσότεροι πελάτες κάλυψαν τις μικροπρόθεσμες ανάγκες τους.
Οι εγχώριες αποστολές έχουν αυξηθεί κατά 17% σε σχέση με πέρισυ. Φαίνεται ότι οι δυνατές προσπάθειες προώθησης  αύξησαν την προώθηση από το εμπόριο λιανικής για το 4ο τέταρτο (4th quarter). Τα επίπεδα τιμών στην εσωτερική αγορά ακολουθούν τις τιμές εξαγωγών. Οι τιμές της ψίχας ειδικότερα ήταν εξαιρετικά δυνατές και συνεχίζουν να αυξάνουν. Υπήρχαν περιορισμένα αποθέματα ψίχας και με κέλυφος (κλειστά, μικρά και μαύρα-κηλιδωμένα) αυτήν την περίοδο, και ως αποτέλεσμα, περιορισμένη διαθεσιμότητα ψίχας. Στην έλλειψη προστίθεται η απαίτηση από τους περισσότερους μεταποιητές να έχουν χύμα ψίχα παστεριωμένη πριν την αποστολή, κάτι που αυξάνει τον χρόνο επεξεργασίας. Η μεγαλύτερη δυσκολία συνεχίζει να είναι η έλλειψη διαθεσιμότητας.

Πηγή: Nichols Farms. Pistachios Update December 2009

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

GREMPA: Μεσογειακή ομάδα έρευνας και μελέτης για την αμυγδαλιά (και την φιστικιά)

Στο προηγούμενο άρθρο σχετικά με την παγκόσμια παραγωγή κελυφωτού φιστικιού φάνηκε ότι δεν είναι άσχημη η ιδέα της δημιουργίας μιας κοινής ταυτότητας για το Μεσογειακό κελυφωτό φιστίκι και προέκυψε το ερώτημα αν υπάρχει κάποιος φορέας που θα μπορούσε να το προωθήσει. Στο μεταξύ είχαμε δει ότι το 2008 είχε γίνει στην Αθήνα η 14η συνάντηση μιας Μεσογειακή ομάδας έρευνας και μελέτης για την αμυγδαλιά (GREMPA) και ότι οι συμμετέχοντες είχαν ζητήσει να επισκεφθούν την Αίγινα δείχνοντας ενδιαφέρον για το φιστίκι Αιγίνης. Αναρωτηθήκαμε λοιπόν τι κάνει αυτή η ομάδα και αν θα μπορούσε να μας φανεί χρήσιμη σε κάτι. Ας δούμε λοιπόν τι μπορεί κανείς να μάθει γι'αυτήν:
 Ο κ. Δ.Κ. Στυλιανίδης, Επ. Δ/ντης Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων και ιδρυτικό μέλος του GREMPA κάνει εδώ μια συνοπτική παρουσίαση της ομάδας στα ελληνικά, αποσπάσματα της οποίας παραθέτουμε:

"Η δημιουργία αυτής της Μεσογειακής ομάδας ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η ονομασία της είναι: Groupe de Recherche et d’ Etude Mediterraneen pour l’ Amandier (GREMPA). Μεταφέροντας την στην ελληνική γλώσσα, "Μεσογειακή ομάδα έρευνας και μελέτης της αμυγδαλιάς." Αργότερα συμπεριλήφθησαν και άλλα είδη δένδρων, όπως η λεπτοκαρυά (φουντουκιά), η φιστικιά και η καρυδιά. Η ονομασία όμως δεν άλλαξε.
       Δεν άργησε η τότε ΕΟΚ να εκτιμήσει την σπουδαιότητα αυτής της ομάδας, να τη θέσει υπό την σκέπη της, να την χρηματοδοτεί, να την ενισχύει ποικιλοτρόπως, μέχρις ότου την κατέστησε όργανό της για την άσκηση της πολιτικής της στον τομέα των ξηρών καρπών. Προγράμματα της ΕΟΚ για τους ξηρούς καρπούς, όπως η δημιουργία οψιμανθών ποικιλιών αμυγδαλιάς, αυτογονίμων ποικιλιών αμυγδαλιάς, υποκειμένων ανθεκτικών στην ξηρασία, συστήματα καλλιέργειας λεπτοκαρυάς, πειραματικοί ποικιλιών φιστικιάς, δημιουργίας πλαγιοκάρπων ποικιλιών καρυδιάς και πολλά άλλα, τα αναλάμβανε η Μεσογειακή αυτή ομάδα. Έτσι η Μεσογειακή αυτή ομάδα κατέστη ισχυρός επιστημονικός βραχίονας της ΕΟΚ."
 ......(παραλείπονται "Λίγες γραμμές για τον Souty")
Στην συνέχεια ο κ. Στυλιανίδης κάνει μια αναδρομή στα δύο συνέδρια του GREMPA στη χώρα μας, 1985 Θεσσαλονίκη και 2008 Αθήνα.
Στην πρώτη συνάντηση  (1985) "οι ανακοινώσεις και οι συζητήσεις που ακολούθησαν", λέει ό κ. Στυλιανίδης, "διάρκεσαν τρεις μέρες και τα θέματα ήταν πολλά, κυρίως γύρω από την αμυγδαλιά, αλλά και για τη φιστικιά, τη λεπτοκαρυά και την καρυδιά, καθώς και την υποβοήθηση χωρών οι οποίες παρουσίαζαν κάποια υστέρηση." Μετά βόλτες, φαί και χορός.
Η δεύτερη συνάντηση στην Ελλάδα που έγινε 30 Μαρτίου έως 4 Απριλίου 2008 στην Αθήνα , φαίνεται να ενδιέφερε περισσότερο το φιστίκι και ηταν η 14η συνάντηση της Ομάδας. Γι'αυτήν ο κ. Στυλιανίδης λέει τα εξής:
     "Τέλη Μαρτίου-αρχές Απριλίου του τρέχοντος έτους έγινε το δεύτερο συνέδριο του GREMPA στην Αθήνα. Στην οργάνωση συμμετείχαν 6 ιδρύματα με κύριο αυτό του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ξεκίνησε από την Αίγινα, όπου ως γνωστόν είναι ένα κέντρο παραγωγής φιστικιών, των γνωστών φιστικιών Αιγίνης. Οικοδέσποινα η πρώην Δ/ντρια του Μπενακείου κ. Άννα Χιτζανίδου. Ανέπτυξε το θέμα: Από την Ασία στην Αίγινα. Η ιστορία του δένδρου της φιστικιάς. Ειδική αναφορά έγινε για τον Νικ. Περόγλου ο οποίος μετέφερε από την Αττική στο νησί της Αίγινας τη φιστικιά και εγκατέστησε τον πρώτο φιστικεώνα. Ακολούθησαν επισκέψεις σε φιστικεώνες και ιστορικά μνημεία του νησιού.
     Στην Αθήνα έγιναν οι επιστημονικές ανακοινώσεις (προφορικές και πόστερ). Οι 135 ανακοινώσεις από επιστήμονες της Μεσογειακής ομάδας, αλλά και άλλων χωρών που εμπεριέχονται σε ένα τόμο περιλήψεων, δείχνουν το επιστημονικό ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε στο συνέδριο αυτό.

     Η δημιουργία αυτής της ομάδας από τον αείμνηστο Souty για ένα φτωχό και ταπεινό δένδρο, την αμυγδαλιά, έφερε τόσα αποτελέσματα και άνοιξε τόσους δρόμους, ένωσε τόσους ανθρώπους, ένωσε επιστημονικές σκέψεις και γνώσεις, υλικό, προσπάθειες και αποτελέσματα και κατέστησε τις Μεσογειακές χώρες μια επιστημονική δύναμη, η οποία με τα αρχικά της γράμματα «GREMPA” φωτίζει σήμερα ένα μεγάλο μέρος του επιστημονικού κόσμου και αποτελεί λαμπρό αστέρι πάνω από την ιστορική αυτή περιοχή, την περιοχή της Μεσογείου."

Από το πρόγραμμα της συνάντησης του 2008 στην Αθήνα φαίνεται ότι εκτός από την Αίγινα επισκέφθηκαν και την Φθιώτιδα και την Νέα Αγχίαλο. Το επιστημονικό πρόγραμμα θα το βρείτε εδώ. Με την ευκαιρία, ας δούμε τις εργασίες που παρουσιάστηκαν στην συνάντηση και αφορούν το κελυφωτό φιστίκι:
  • Χιτζανίδου Α. Από την Ασία στην Αίγινα. Η Ιστορία του δένδρου της φιστικιάς.
  • Ak, B.E. and Turker, S. Επίδραση διαφορετικών υποκειμένων στα φυσικά χαρακτηριστικά των ποικιλιών φιστικιάς SIIRT και OHADI. (EFFECTS OF DIFFERENT ROOTSTOCKS ON PHYSICAL TRAITS OF SIIRT AND OHADI PISTACHIO CULTIVARS. B. E. AK and S. TURKER. University of Harran, Faculty of Agriculture. Department of Horticulture,63200 Sanliurfa- Turkey).
  • AN OPEN FIELD CONSERVATORY FOR ANCIENT STRAINS OF PISTACHIO TREES IN LA CIOTAT. Maurice CHAUDIERE. Les Jardins de l’Esperance, Chemin des severiers, 13600 La Ciotat, France  
  • IMPROVING THE BUDDED AND POTTED PISTACHIO YOUNG PLANT PRODUCTION IN FIRAT VALLEY. AΗAR, İ., ARPACI, S., SARPKAYA, K., KARADAĞ, S., AKGάN, A., AKTUĞ TAHTACI, S. Pistachio Research Institute, 27060, Şahinbey, Gaziantep, Turkey         
  • PISTACHIO ROOTSTOCKS BREEDING BY CROSSING PISTACIA KHINJUK STOCKS AND SOME PISTACIA SPECIES  FOR THE IRRIGATED AREA. Halit Seyfettin ATLI1, Selim ARPACI1, Abdulkadir AKGUN1, Nurettin KASKA2, Akif ESKALEN3, Canan CAN4, Ahsen I. OZGUVEN5, Mustafa KUSEK3 Serpil KARADAG1, Kamil SARPKAYA1. 1Pistachio Research Institute  27060 Gaziantep,Turkey 
  • PLANT GENETIC RESOURCES OF PISTACHIO AND ALMOND ORIGINATED FROM EAST MEDITERRANEAN, WEST AND CENTRAL ASIA. B. E. AK. University of Harran, Faculty of Agriculture. Department of Horticulture63200 Sanliurfa, Turkey  
  • GENETIC DIVERSITY OF PISTACHIO IN TUNISIA. ZRIBI, F.,1,3  GHRAB, M.,1 CHELLI-CHAABOUNI, A.,2  AND BEN MIMOUN, M.3. 1Laboratoire d’Amelioration de la Productivite de l’Olivier et des Arbres Fruitiers ; Institut de l’Olivier, PB 1087 Sfax 3003 Tunisia. 2Unite des Ressources Genetiques de l’Olivier, de l’Amandier et du Pistachier ; Institut de l’Olivier, PB 1087 Sfax 3003 Tunisia. 3Institut national Agronomique de Tunisie ; 43 av. Charles Nicolle, 1082 Tunis, Tunisia
  • BREEDING SELECTION ON PISTACHIO SOUT EAST ANATOLİAN REGİON. AKTUĞ TAHTACI. S., ARPACI. S.,GΦZEL. H., BİLİM. H. C., ATLI. H. S. AND  TEKİN. H., Pistachio Resarch Institute Gaziantep/Turkey
  • Effects of K+ level in subculture medium on browning of explants of pistachio. Pingsheng Leng1 Shuchai Su2* Fang Wei2 AND Fei Yu1. 1Beijing University of Agriculture, Beijing,102206;PRC. 2College of Forestry, Beijing Forestry University, Beijing,100083 PRC 
  • STUDIES ON WİNTER AND SPRING FROST RESISTANCE OF SOME PISTACHIO ( Pistacia vera) CULTIVARS. SELİM ARPACI, H.SEYFETTİN ATLI, MASUM BURAK, HάSEYİN TEKİN. Pistachio Research Institute, 27060, Şahinbey, Gaziantep, Turkey.
  • KEYNOTE PRESENTATION. FERGUSON. California Pistachio Industry. Ferguson Louise. University of CA Cooperative Extension, 9240 S. Riverbend Ave., Parlier, CA 93648, USA
  • Application of Failure Mode & Effect Analysis (FMEA) and Cause & Effect Analysis in conjunction with ISO22000 to a pistachio processing plant. Ioannis S. Arvanitoyannis 1 Theodoros H. Varzakas2*and George Zakynthinos2. University of Thessaly, School of Agricultural Sciences, Department of Agriculture, Ichthyology and Aquatic Environment, Fytoko Street, 38446 Nea Ionia Magnesias, Volos, Hellas (Greece). 2Technological Educational Institute of Kalamata, School of Agricultural Sciences, Department of Technology of Agricultural Products, Hellas (Greece)
  • Efficacy of natural zeolites to absorb aflatoxins from contaminated pistachio nuts.M.H. Fooladi. Horticultural Research Institute. Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman Iran 
  • Pistachio Production, Iran VS. The world. ShARAREH  Razavi (M.Sc).Rafsanjan Development OrganizationNo.20, Azadi St.Vafamanech St., Heravi Sq., Tehran, Iran
  • Oil and fatty acid profile of fresh and stored pistachio ( Pistacia vera) nuts – The effect of ripening time and chlorophyll concentration. Zakynthinos 1 Georgios Varzakas2 Theodoros and THOMIDIS THOMAS3. 1TEI Kalamatas School of Agriculture  Department of Agricultural Products Horticultural Lab. 2TEI Kalamatas School of Agriculture  Department of Agricultural Products, Food Processing Lab Antikalamos Kalamata 24100 Greece. 3NAGREF Naoussa Greece
  • Effect of hydrogen cyanamide (Dormex) on flowering, fruiting and vegetative growth of pistachio female cultivar "Mateur" in center and south Tunisia. Moakhar O.1,2 Elloumi O.1,2, Ghrab M.2* and Ben Mimoun M.1. 1Institut National Agronomique de Tunisie, 43 av. Charles Nicolle, 1082 Tunis, Tunisia. 2Laboratoire d’Amιlioration de la Productivitι de l’Olivier et d’Arboriculture Fruitiθre, Institut de l’Olivier Sfax, BP 1087, Sfax 3003 Tunisia.
  • BLOOMING TIME AND BEARING EARLINESS IN PISTACHIO PROGENIES. F.J. Vargas* and M.A. Romero. IRTA. Mas de Bover. Ctra. Reus-El Morell, Km 3,8. E-43120 Constantν (Tarragona), Spain
  • THE STUDY OF POLLEN TUBE GROWTH AND FRUIT SET AT DIFFERENT POLLINATION TIMES IN THE FLOWERS OF TWO VARIETIES OF COMMERCIAL PISTACHIO BY USING FOUR DIFFERENT POLLEN GENOTYPES (PISTACIA VERA L). HOSSEIN AFSHARI1, ALIREZA TALAEI2, BAHMAN PANAHI3 AND HOSSEIN HOKMABADI3. 1Assistant Professor of Horticulture Department, Islamic Azad University, Damghan Branch. 2Professor of Horticulture Department, Faculty of Agriculture, University of Tehran. 3Assistant Professor of Horticulture Department, Stat Pistachio Research Institute
  • HORTICULTURAL MANAGEMENT OF PISTACHIO ORCHARDS TO INCREASE PRODUCTIVITY AND FRUIT QUALITY UNDER THE PREVAILING CONDITIONS OF THE MEDITERRANEAN CLIMATE. T. Caruso, E. Barone and F. P. Marra. Dipartimento di Colture Arboree, Universitΰ di  Palermo. Viale delle Scienze 90128, Palermo, Italy.
  • Vegetative growth, phenology, yield and fruit quality of “Bianca” pistachio (Pistacia vera L.) trees as affected by the rootstock. MARRA F.P., LA MANTIA M., BUFFA R., BARONE E. AND CARUSO T. Dipartimento di Colture Arboree - Universitΰ di Palermo - v.le delle Scienze, edificio 4 - 90128 Palermo, Italy.
  • USING SALINE GROUNDWATER FOR LARGE-SCALE ESTABLISHMENT OF PISTACHIOS INTERPLANTED WITH COTTON. Blake L. Sanden1, Louise Ferguson2, Dennis Corwin3 and Craig Kallsen2, 2037 Wickson Hall, Department of Plant Sciences, UCDavis Davis CA 95616 USA. (1)Irrigation & Agronomy Advisor, University of California Cooperative Extension, Kern County, 1031 S. Mt. Vernon Ave, Bakersfield, CA 93312, (2) University of CA Cooperative Extension, 9240 S. Riverbend Ave., Parlier, CA 93648, (3)USDA George E. Brown, Jr. Salinity Lab, 450 West Big Springs Rd., Riverside, CA 92507-46170 USA.
  • DETERMINATION OF MINERAL NUTRITION CONTENTS OF GRAPE AND PISTACHIO  CULTIVARS  GROWN AS INTERPLANTED ORCHARD. S. GURSOZ, S. GOKOGLU AND B.E. AK. University of Harran, Faculty of Agriculture. Department of Horticulture63200 Sanliurfa, Turkey.
  • INTRODUCING LATE-FLOWERING FROST-RESISTANT MALE PHENOTYPES OF PISTACHIO IN DAMGHAN REGION. ABDOLMAJID MORTAZAVI1, MEHDI MOHAMMADI MOGHADDAM1, HOSSEIN AFSHARI2 ASHRAF. MORTAZAVI3, ALIAKBAR EVAZ-ABADIAN1 1Pistachio research station, Damghan, Iran 2 Islamic Azad University, Damghan Branch, Iran. 3Agricultural Biothechnology Research Institute, Iran
  • Different Forms of Potassium in Soil as Affected by the Age of Pistachio Trees in Rafsanjan Area, Iran. S.J. Hosseinifard1, H. Khademi2 and M. Kalbasi2. 1Ph.D student, Soil Science Dept., College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. 2Prof., Soil Science Dept., College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran.
  • BORON APPLICATION ON MALE AND FEMALE FLOWER BUDS OF OWHADI PISTACHIO CULTIVAR AND ITS EFFECT ON GROWTH AND DEVELOPMENT OF NUTS. RIAZI, GH1. AND RAHEMI, M2. 1Ministry of Jihade Agricultue. Agriculture and Natural Resource Research Center of Fars Province. Shiraz, Iran. 2Ministry of Science, Researches and Information Technology. College of Agriculture. Univ. of Shiraz. Shiraz, Iran.
  • Effects of the different intensity on aflatoxin contamination in pistachio trees. ALI ESMAILPOUR. Iranian Pistachio Research Institute, Rafsanjaniran 77175-435 IRAN.
  • FRUIT QUALITATIVE VARIATION IN SEVERAL PISTACHIO CULTIVARS IN THE TIME-COURSE OF STORAGE. BARONE E., BUFFA R., CAMPISI G., LA RUSSA E. AND MARRA F.P. Dipartimento di Colture Arboree - Universitΰ di Palermo - v.le delle Scienze, edificio 4 - 90128 Palermo, Italy.
  • ALTERNATE BEARING AND THE POSSIBLE ROLE OF CARBOHYDRATE IN BUD ABSCISSION OF PISTACHIO (Pistacia vera L.). VEMMOS, S.N. Department of Crop Science, Agricultural University of Athens, 75 Iera Odos, Athens, 11855, Greece.
  • FRUIT PHYSICAL AND CHEMICAL COMPOSITION OF THE PISTACHIO CULTIVAR ”BIANCA” AS AFFECTED BY POST-HARVEST TREATMENTS. MARRA F.P., CAMPISI G., LA RUSSA E., LA MANTIA M. AND OCCORSO G. Dipartimento di Colture Arboree - Universitΰ di Palermo - v.le delle Scienze, edificio 4 - 90128 Palermo, Italy.
  • EVOLUTIONARY POTENTIALITIES OF Pistacia Desf atlantica ssp. atlantica BY MEANS OF STOMATAL TYPES: CASE OF OUED BESBES AND BENI OUNIF POPULATIONS - ALGERIA. SMAIL-SAADOUN N. *, MANSEUR N. AND HADOUCHI L.,Laboratoire Ressources Naturelles. Universitι Mouloud Mammeri, BP 17 R.P., 15000 Tizi Ouzou, Algeria.
  • ECTOMYCORHIZAS OF ATLAS PISTACHIO : CASE OF OUED BESBES POPULATION, ALGERIA. SMAIL D. AND SMAIL-SAADOUN N. Laboratoire Ressources Naturelles - Universitι Mouloud Mammeri de Tizi Ouzou, B.P.17 RP, 15 000 Tizi Ouzou, Algeria.
  • COMPARATIVE MORPHOLOGY OF LEAF EPIDERMIS AND POLLEN IN WILD POPULATIONS OF ATLAS PISTACHIO (Pistacia atlantica Desf., ANACARDIACEAE). Safia  Belhadj*,1 Arezki  Derridj,2 Thierry Aigouy,3 Jean-Philippe Mevy,4 Laure Civeyrel, 5 Charles Gers, 5 Tierry Otto6  and Thierry Gauquelin4. 1Institut d’Agropastoralisme, Centre Universitaire de Djelfa, B.P.3117 Poste Ain Chih, Djelfa 17000, Algeria. 2 Laboratoire de Biosystιmatique Vιgιtale, Facultι des Sciences Biologiques et Agronomiques, Universitι “Mouloud Mammeri”, Tizi-Ouzou 15000, Algeria. 3Laboratoire des Mιcanismes et des Transferts en Gιologie. Service de Microscopie Electronique et de Microsonde Electronique, 14 avenue Edouard Belin, 31400 Toulouse, France. 4Institut Mιditerranιen d'Ecologie et de Palιoιcologie. UMR CNRS 6116, Universitι de Provence, Case 421 – Av. Escadrille Normandie Niemen, 13397, Marseille Cedex 20, France. 5EcoLab–Laboratoire d'ιcologie fonctionnelle. UMR 5245 (CNRS-UPS-INPT). Bat. IV R3, Universitι Paul Sabatier, 31062 Toulouse cedex 9, France. 6Laboratoire d'ιcologie fonctionnelle. UMR 5245. 29, rue Jeanne Marvig, 31055 Toulouse Cedex 4, France.
  • Water stress and potassium fertilization on leaf water relations and leaf rolling on seedling of Iranian Pistachio. majid fekri. Vali-asr University, Rafsanjan, Iran.
  • Seasonal variation of Chemical Composition in pistachio fruit Component. majid fekri. Vali-asr University, Rafsanjan, Iran.
  • Mycotoxins in nuts. Battilani Paola.Institute of Entomology and Plant Pathology, Faculty of Agricolture, Universitΰ Cattolica del Sacro Cuore, Via e: Parmense, 84, 29100 Piacenza, Italy.
  • VERTCILLIUM WILT OF PISTACHIOS IN GREECE. ANTONIOU P., DOUKAS E. ,TJAMOS S.E. AND TJAMOS E.C. Agricultural University of Athens, Department of Plant Pathology, Votanicos 11855 Athens, Greece.
  • Interaction between Pistachio root and Verticillium dahliae in vitro: An anatomy pathology and enzyme study. Behrooz Shahsavan Behboodi and Seyedeh Khorshid Heydari. Departmant of Cell and Molecular Biology, Faculty of  biology, Collage of science, University of Tehran ,Tehran, Iran.
  • CROSS PATHOGENICITY AND MOLECULAR CHARACTERIZATION OF MACROPHOMA SPECIES FROM PISTACHIO, OLIVE AND GRAPEVINE. E. J. Paplomatas and S. Ch. Palavouzis. Agricultural University of Athens, Laboratory of Plant Pathology, 75 Iera Odos, 118 55 Athens – Greece.
  • A STUDY OF aflatoxin contamination IN greek pistachios. Zoe Voyiatzidaki1, Maria Georgiadou2 and Stavros Yanniotis1* 1Department of Food Science and Technology, Agricultural University of Athens ,Greece. 2Directorate of Agriculture in Prefecture of Piraeus, Greece.
  • Survey on mycotoxin producing Fungi in Italian pistachio nuts. Dinatale A.1, Formenti S. 2, Leonardi C3, , Marano G. 1, Marchese O. 3, Battilani, P. 2. 1Reg. Siciliana, Assessorato Agricoltura e Foreste, Dip. Interventi Strutturali, U.O. 21 – Osservatorio per le Malattie delle Piante, Via Sclafani, 34, 95024 Acireale, Catania, Italy. 2Institute of Entomology and Plant Pathology, Faculty of Agriculture, Universitΰ Cattolica del Sacro Cuore, Via E. Parmense, 84, 29100 Piacenza, Italy. 3Laboratorio Agroalimentare e Agroambientale, Ente Sviluppo Agricolo, via Passo Gravina 136, 95125 Catania, Italy.
  • Iran's Pistachio Rootstocks Breeding Program to Gummosis (Phytophthora Spp.)   Resistance. Ali Tajabadipour. Member of scientific board, Iran's Pistachio Research Institute, P. O. Box: 77175435- Rafsanjan, Iran.
  • The biology of pistachio defoliator Ocneria terebinthina Stgr. (Lep.: Lymanteridae) in Rafsanjan area of Iran. Zahra Sheibani Tezerji. Member of Scientific Board of Islamic Azad University, Rafsanjan Branch, P.O.Box:77175-467, Rafsanjan, Iran.
  • RELATIONSHIPS BETWEEN  MEGASTIGMUS PISTACIAE, EURYTOMA PLOTNIKOVI AND, THE PARASITOID  GUGOLZIA FISTIKIA IN INFESTATIONS OF SEVERAL VARIETIES OF PISTACIA VERA IN GAZIANTEP PROVINCE. DOGANLAR, M1. AND  KARADAG.S,2 1University of  Mustafa Kemal Department of Plant Protection Hatay, Turkey. 2Pistachio Resarch Institute Gaziantep, Turkey.
  • STUDYING THE DAMAGES INFLICTED TO ON AND OFF PISTACHIO ORCHARDS DUE TO SPRING HAILSTONE FALLS. ABDOLMAJID MORTAZAVI1, MEHDI MOHAMMADI MOGHADDAM1, HOSSEIN AFSHARI2. 1Pistachio Research station, Damghan Iran, Email: porbar_pesteh@yahoo.com, 2Islamic Azad University, Damghan branch.  Dameghan, Iran      
  • Biocontrol of Aspergillus flavus : Screening of Saprophytic Yeasts  with Potential for Reducing Aflatoxin Production in Pistachio. Afsah Hejri, l.1, Azizmohseni, F*.2, Azar, M.3, Rajaeefard, A .
  • Preliminary results on micropropagation of Pistacia genotypes by apices culture. Chelli Chaabouni1*, S. Mahfoudh2, R. Gargouri3 and N. Drira3. Institut de l’Olivier – BP 1087 – 3018 Sfax – Tunisie. Institut Supιrieur Agronomique de Tunis – Avenue Charles Nicole – Tunis - Tunisie. Facultι des Sciences de Sfax – BP 763 – 3018 Sfax – Tunisie.
  • Effect of salt stress on Pistacia atlantica rootstock seedlings in nursery conditions. A. Chelli Chaabouni1*, M. Hammami2, M. Gouia2, K. Gargouri1, R. Gargouri3 and N. Drira3. Institut de l’Olivier – BP 1087 – 3018 Sfax – Tunisie. Institut Supιrieur Agronomique de Tunis – Avenue Charles Nicole – Tunis - Tunisie. Facultι des Sciences de Sfax – BP 763 – 3018 Sfax – Tunisie. 
  • GENETIC DIVERSITY AMONG DIFFERENT GENOTYPES OF PISTACIA LENTISCUS VAR. CHIA (MASTIC TREE). P. Zografou, A. Linos and M. Hagidimitriou. Pomology Laboratory, Crop Science Department, Agricultural University of Athens- Greece.
  • The use of SSRs in studying genetic relationships among Pistacia species and cultivars. Leila Pazouki1 · Parvin Salehi Shanjani1 · Marianna Hagidimitriou2 · Seyed M. Pirseyedi1 · Mohammad R. Naghavi3 · Damiano Avanzato4 · Roberta Quarta4 · Salih Kafkas5 · Behzad Ghareyazie1 AND Mohsen Mardi1; 1Department of Genomics, Agricultural Biotechnology Research Institute of Iran, Mahdasht Road, Karaj, Iran, 2Pomology ;Laboratory, Department of Crop Science, Agricultural University of Athens, Greece, 3 Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, University of Tehran, Karaj, Iran, 4 CRA-Istituto Sperimentale per la Frutticoltura di Roma, via di Fioranello 52, 00134 Roma, Italy, 5 Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Cukurova, Adana, Turkey.
  • PRODUCTION OF PISTACHIO ROOTSTOCK BY MUNICIPAL WASTEWATER; SAFFARI, V. R. AND MAGHSOUDI MOUD, A. A.; Horticultural  Institute, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran.
  • ASSESSMENT OF PHOTOSYNTHETIC ACTIVITY AND GROWTH PARAMETERS OF PISTACHIO SEEDLINGS ASSOCIATED WITH NITRATE AND PHOSPHATE APPLICATION; Faranak Hadavi1, Ahmad Ershadi1, Amanallah Javanshah2, Mehdi Sarcheshmehpour3 and Masood Khezri3; 1Department of Horticulture, College of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran2Pistachio Research Institute, Rafsanjan, Iran3Department of Horticulture, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. 
  • THE EFFECT OF INDOLE BUTYRIC ACID ON VEGETATIVE GROWTH AND ROOT TO SHOOT RATIO OF PISTACHIO SEEDLINGS;Faranak Hadavi1, Ahmad Ershadi1, Amanallah Javanshah2 and Masood Khezri3; 1Department of Horticulture, College of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran; 2 Pistachio Research Institute, Rafsanjan, Iran3Department of Horticulture, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
  • THE EFFECT OF DIFFERENT ROOTSTOCKS ON VEGETATIVE AND REPRODUCTIVE GROWTH TRAITS OF FRUITING PISTACHIO TREES (Pistacia vera L.); Hossein Hokmabadi2       Masood Khezri1, Alireza Talaie1, Amanallah Javanshah2, Faranak Hadavi2; 1Department of Horticulture, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran; 2 Pistachio Research Institute, Rafsanjan Iran.
  • PRICE LINKAGE EVALUATION BETWEEN THE MAJOR EXPORTER OF PISTACHIOS IN GLOBAL MARKET; ALIREZA  KARBASSI & SAMANE GHOFRANI AND NILOFAR MAHMOODI; Zabol Islamic Azad  University,Iran
  • DETECTION AND QUANTIFICATION OF AFLATOXIN B1 IN PISTACHIO NUTS; RHOUMA A.A, TRIKI M. A.A, ZRIBI F.B, ELLOUMI O.B , GHRAB M.B, KHROUF W. C;a Unitι de recherche Protection des Plantes Cultivιes et environnement, Institut de l’Olivier Rte de Soukra Km 1.5 3003 Sfax; b Laboratoire de systθme de production olιicole et arboricole, Institut de l’Olivier Rte de Soukra Km 1.5 3003 Sfax; C  laboratoire  Food Safety, 97 Av. 5 Aout 3002 Sfax.
  • THE ROLE OF POTASSIUM IN PISTACHIO LEAF NECROSIS. MOMENI, A., DAVARYNEJAD, G. H. AND A.  Astaraee. Horticural Department, Faculty of Agricure, Ferdowsi University of Mashhad. Po.B. 91775-1163 Mashhad, Iran.
  • PISTACHIO FROST DAMAGE AND NEW METHODS OF PROTECTION; HOSSEIN HOKMABADI; Sicentific Borad of Iran's Pistachio Resaerch Institiute , Shahid Hosseini Sq. Rafsanjan, Iran.
  • Measuring Efficiency Indexes for Pistachio Producers in Iran; Alireza Karbassi 2 & Saeideh Moazeni 1 and Samaneh Ghofrani; Assistant Professor of Agricultural Economics, Zabol Islamic Azad  University, Iran. 
  • EFFECTIVE FACTORS ON PISTACHIO PRODUCTION RISK; A. R. KARBASI AND M. TAHAMI POOR AND SAMNEH GHOFRANI; Assistant Professor and M.S of Agricultural Economics ,Zabol  Islamic Azad  University, Iran.
  • DETERMINING WATER DEMAND FUNCTION IN PISTACHIO  PRODUCTION; A. R. KARBASSI AND M. TAHAMI POOR; Assistant Professor and M.S of Agricultural Economics ,Zabol Islamic Azad  University, Iran.
  • EFFECT OF IRRIGATION WITH MUNICIPAL WASTEWATER ON GROWTH PARAMETERS AND HEAVY METAL ABSORBTION OF YOUNG PISTACHIO PLANTS; MAGHSOUDI MOUD, A. A. AND  SAFFARI, V. R.,; Horticultural  Institute, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran.
  • The response of young pistachio trees grown under saline conditions depends on the rootstock.Houda Mehdi 1, Azza Chelli Chaabouni 2, Dalenda Boujnah 3 AND Makki Boukhris 1; 1Facultι des Sciences de Sfax B.P. 802 Rte de La Soukra3000 – Sfax Tunisie; 2Unitι des Ressources Gιnιtiques de l’Olivier, de l’Amandier et du Pistachier, Institut de l’Olivier BP 1087, Route de l’aιroport 3000 – Sfax Tunisie; 3Laboratoire d’Amιlioration de la Productivitι de l’Olivier et des Arbres Fruitiers, Institut de l’Olivier Tunisie.
  • The Effects of Soil and Leaf Nutrients on Pistachio Yield in Rafsanjan Area, IRAN; M.H. Salehi1, J.Hosseinifard2 and M. Heydari3; 1Assistant Prof., Soil Science Dept., College of Agriculture, Shahrekord University; 2Scientific Member of Iranian Pistachio Research Institute; 3Former MSc. Student of Soil Science, College of Agriculture, Shahrekord University.
  • EFFECTS OF 6-BENZYLADENINE COMBINED WITH UREA APPLIED AS FOLIAR SPRAY, ON BUD ABSCISSION, NUT PRODUCTION AND NUTRIENTS IN LEAVES OF PISTACHIO (Pistacia vera L. cv. Aegenes); *VEMMOS, S.N., *Stratis, p. AND  †rouskas, D.; Department of Crop Science, Agricultural University of Athens, 75 Iera Odos, Athens, 11855, Greece.
  • Study the some of component in pistachio nut and the effect of pollen grains of different male genotypes on their variation rates; Hossein Afshari, Alireza Talaei, Gholamreza Sadeghi.
  • THE STUDY OF POLLEN TUBE GROWTH AND FRUIT SET AT DIFFERENT POLLINATION TIMES IN THE FLOWERS OF TWO VARIETIES OF COMMERCIAL PISTACHIO BY USING FOUR DIFFERENT POLLEN GENOTYPES (PISTACIA VERA L); HOSSEIN AFSHARI1, ALIREZA TALAEI2, BAHMAN PANAHI3 AND HOSSEIN HOKMABADI4;1 Assistant Professor of Horticulture Department, Islamic Azad University, Damghan Branch;2 Professor of Horticulture Department, Faculty of Agriculture, University of Tehran;3 Assistant Professor of Horticulture Department, Stat Pistachio Research Institute;4 Assistant Professor of Horticulture Department, Stat Pistachio Research Institute. 
  • EFFECTS OF SOME  PISTACIA SPP POLLEN ON DIFFERENT PARTS OF THE PISTACHIO FRUITS SUCH AS HULL, SHELL AND KERNEL; B. E. AK;University of Harran, Faculty of Agriculture. Department of Horticulture 63200 Sanliurfa- Turkey.
  • AN EVALUATION OF THE CHANGES IN PROLINE AND NUTRITIONAL ELEMENTS IN FLOWER BUDS OF PISTACHIO CULTIVARS; REZA MANSOURI 1, GHOLAMHOSSEIN DAVARYNEJAD 1 and HOSSEIN HOKMABADI2; 1Department of Horticulture, College of Agriculture, Fardowsi University of Mashhad,; 2.Iran's Pistachio Research Institute, P.O.Box: 77175-435, Rafsanjan, Iran.
  • THE EFFECT OF FOLIAR APPLICATION OF UREA AND BORON ON SOME MORPHOLOGICAL TRAITS AND PHYSIOLOGICAL DISORDERS OF FRUITING PISTACHIO TREES; Alireza Talaie1, Masood Khezri1, Amanallah Javanshah2  Faranak Hadavi2 and Mohsen Gholamrezaii3; 1Department of Horticulture, University College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran;2 Pistachio Research Institute, Rafsanjan, Iran;3 Cooperative Extension of Anar, Rafsanjan, Iran.
  • SAND CULTURE STUDIES OF PISTACHIO (PISTACHIO VERA L.) SEEDLING  IN RELATION TO NUTRITIONAL DEFICIENCY SYMPTOMS GROWTH AND VIGOR; MARYAM AFROUSHEH 1, MOHAMMAD ARDALAN1 AND HOSSIEN HOKMABADI2 ; 1Soil Science Department, College of Agricultural , Tehran University, Karaj,Iran.; 2Iran's Pistachio Resaerch Institute, P.O.Box: 77175-435 ,Rafsanjan,Iran.
  • EFFECT OF DIFFERENT POLLINATORS ON NUT QUALITY OF ‘SIIRT’ PISTACHIO; AΗAR, İ., ETİ, S.; Pistachio Research Institute, 27060, Şahinbey, Gaziantep, Turkey.
  • Physiological Responses of different Pistacia species and varieties; Avanzato D., Meli M, Vaccaro A. AND Bevilacqua D. Centro di Ricerca per la FrutticolturaVia di Fioranello, 5200134 Roma, Italy; Rea E., Salerno A. AND Rinaldi S.; Centro di Ricerca per la Nutrizione Via della Navicella00135 Roma, Italy. 
  • EFFECTS OF PISTACIA ATLANTICA FRUIT SKIN EXTRACT ON SEVERAL GENES EXPRESSION IN HT29 CELLS IN COMPARISON TO DOXORUBICIN.; FATHIREZAIE P.1,4, FOULADDEL SH.1, KAMRANI Y.Y.1, ASGARI T.2, AMIN GH.2, GHAFFARI S.M.4, AZIZI E.; 1Molecular Research Lab., Department of Pharmacology and Toxicology, 2Department of Pharmacognosy, Faculty  of Pharmacy, 3National Center of Excellence of Toxicology, Medical Sciences/ University of Tehran (TUMS), and 4Institute of Biochemistry and Biophysics, University of Tehran, Tehran, Iran
  • Is there an influence of the tree inorganic nutrition on the susceptibility of pistachio to Camarosporium pistaciae?; Α. Assimakopoulou1 and K. Elena2; 1Technological Educational Institute of Kalamata, 241 00 Antikalamos, Kalamata, 145 61 Greece; 2Benaki Phytopathological Institute, 8 S. Delta St., 145 61 Kifissia, Athens, 145 61 Greece
  • GEOGRAPHIC REPARTITION AND IMPACT OF EURYTOMA PLOTNIKOVI NIK (HYMENOPTERA: EURYTOMIDAE) AND MEGASTIGMUS PISTACIAE WALK. (HYMENOPTERA : TORYMIDAE), INSECTS DAMAGING PISTACHIO NUTS IN TUNISIA; MOHAMED BRAHAM AND HEDI SMIRI; Centre Rιgional de Recherche en Horticulture et Agriculture Biologique de Chott-Mariem.4042. Chott-Mariem.Tunisia.
  • SOIL BORON IS HIGH IN MANY ORCHARDS AND ITS CONCENTRATION AFFECTS LEAF NECROSIS OF PISTACHIO (Pistacia vera L.); MOMENI. A., DAVARYNEJAD. G. H. AND A. ASTARAEE; Horticural Department, Faculty of Agricure, Ferdowsi University of Mashhad. Po.B. 91775-1163 Mashhad, Iran. page 147.
  • THE EFFECT OF SURFACE MYCELIA AND SPORES DENSITY OF ASPERGILLUS FLAVUS IN AFLATOXIN CONTENT OF PISTACHIO KERNELS; M. MOHAMMADI MOGHADAM1, H. HOKMABADI2 AND S. RAD1; 1Damghan Pistachio Research Station,  Dameghan, Iran.; 2Iran's Pistachio Research Institute, P.O. Box: 77175/435 Iran
  • STUDY OF THE IMPORTANT DISEASES OF PISTACHIO TREES IN SEMNAN PROVINCE (IRAN); M. MOHAMMADI MOGHADM1 AND A. SOBHANI POUR 2; 1Damghan Pistachio Research Station, Dameghan, Iran; 2Islamic Azad University, Damghan branch, Iran
  • THE FUNA OF ANTHOCORID BUGS IN PISTACHIO ORCHARDS OF SEMNAN PROVINCE, IRAN; M. NAEIMI1, M. MOHAMMADI MOGHADAM2, H. AFSHARI1 AND H. HOKMABADI3; 1Islamic Azad University, Damghan branch, Iran (Email : Naeimi51@gmail.com); 2Damghan Pistachio Research Station, Iran; 3Iranian Pistachio Research Institute, Iran; 
  • Studies on the seasonal appearance and management of the pistachio seed wasp Eurytoma plotnikovi Nikol’skaya (Hymenoptera: Eurytomidae); Dionyssios Lykouressis, Dionyssios Perdikis AND Ageliki Biba; Laboratory of Agricultural Zoology and Entomology,;  Agricultural University of Athens, Iera Odos 75, 11855, Athens, Greece.
  • Evaluation of vegetative characteristics of pistachio (Pistacia vera L.) seeding transplanted in different time; Hamaid Mohammadi Aliabadi;Member of Scientific board of Islamic Azad University, Rafsanjan Branch,; Horticultural Department, Velayat Blvd.  P.O.Box: 777175-467, Rafsanjan, Iran.
  • Evaluation of different vegetative treatment effect on pistachio(Pistacia vera L.) seeding length, trunk diameter and amount of leaves; Hamaid Mohammadi Aliabadi; Member of Scientific board of Islamic Azad University, Rafsanjan Branch,; Horticultural Department, Velayat Blvd.  P.O.Box: 777175-467, Rafsanjan, Iran.
Ουφφ!! Τελικά δεν ηταν λίγες οι παρουσιάσεις σχετικά με το φιστίκι. Χρήσιμες; Θα δούμε όταν τις διαβάσουμε. Εντυπωσιακή είναι πάντως η συμμετοχή των Ιρανών επιστημόνων αν και εκτός Μεσογείου. Από την Ελλάδα είχαμε μόνο 4 παρουσιάσεις νομίζω και απο τις ΗΠΑ μόνο μία.
Άντε τώρα να μεταφράσεις όλους αυτούς τους τίτλους, να βρείς περιλήψεις τους και να ξεχωρίσεις τις πιο ενδιαφέρουσες. εργασίες. Σιγά σιγά όλα θα γίνουν.

Η παγκόσμια παραγωγή κελυφωτού φιστικιού

Διαβάζοντας διάφορα δημοσιεύματα σχετικά με την παραγωγή κελυφωτού φιστικιού ανά τον κόσμο μπερδεύτηκα τόσο πολύ που δεν ήξερα πιά, που, ποιός, και πόσο φιστίκι παράγεται στον κόσμο. Ευτυχώς εντόπισα την βάση στατιστικών δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (F.A.O.) και έβαλα λίγο τα πράγματα σε τάξη. Ας τα δούμε μαζί λοιπόν. Στη βάση υπάρχουν δεδομένα για την παραγωγή κελυφωτού φιστικιού στον κόσμο από το 1961 έως το 2008. Αρκετά είναι εκτιμήσεις ή ανεπίσημα δεδομένα αλλά δεν πειράζει, καλά είναι και αυτά.
Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται πως μοιράζεται η παγκόσμια παραγωγή των 20.714 τόνων το 1961 και των 566.963 τόνων του 2008 στις 4 Ηπείρους, Ασία, Αμερική, Ευρώπη, Αφρική, όπου παράγεται ή μάλλον υπάρχουν δεδομένα ότι παράγεται. Το λέω αυτό διότι ενώ έχουμε στοιχεία απο παραγωγή στην Αυστραλία, η βάση του FAO δεν έχει δεδομένα. Γιατί, άραγε;

Το 1976 η παγκόσμια παραγωγή κελυφωτού φιστικιού ήταν 71.636 τόνοι από τους οποίους οι 69.000 περίπου παράγονταν στην Ασία και οι 2.300 στην Ευρώπη. Η αμερικανική ήπειρος είχε τότε μηδενική παραγωγή. Εμφανίστηκε στα στατιστικά δεδομένα την επόμενη χρονιά 1977, με 2.087 τόνους, περισσότερους ακόμα και από αυτούς που είχε όλη η Ευρώπη τότε, 2.000 τόνοι. Αυτό θα πει καλό ξεκίνημα!!! Μετά το εμπάργκο του 1979 άρχισε να ανεβοκατεβαίνει σταθερά βαίνοντας προς τους 150.000 τόνους.
Η Ασία όμως δεν έμεινε άπραγη. Μετά από δύο χρονιές 1979 και 1980 με χαμηλή παραγωγή της τάξης των 50.000 τόνων ξεκίνησε μια ανοδική πορεία προς τους 450.000 τόνους που έπιασε το 1997. Το 1988 έκανε μια βουτιά πάλι στους 230.000 τόνους που είχε ξεπεράσει από το 1990. Από τότε προσπαθεί να κρατηθεί πάνω από 400.000 τόνους με κάποιες βουτιές κάτω από 300.000 τόνους ενδιάμεσα. Η αμερική από το 2000 και μετά ξεπέρασε τους 100.000 τόνους και κρατιέται εκεί, με εξαίρεση μια βουτιά το 2003 στους 54.000 τόνους, όταν η Ασία ήταν στο μέγιστο των 476.512 τόνων. Τότε πρέπει να είναι που ξεκίνησε να εφαρμόζει το σύστημα της αποθεματοποιησης, carry over (βλ. σχετικό άρθρο εδώ).
Από το παραπάνω γράφημα βλέπουμε λοιπόν, ότι ενώ η Αμερική αρέσκεται να προβάλει το κατόρθωμά της να ξεπεράσει τους 150.000 τόνους το 2004 σε 24 χρόνια, και να στοχεύει  να ξεπεράσει τους 200.000 τόνους, η Ασία  ήταν πάνω απο τους 150.000 τόνους από το 1980 και έφτασε τους 450.000 το 2008 (αύξηση 200%) παρά τον έντονο ανταγωνισμό.
Για να δούμε όμως απο που προέρχεται η παραγωγή του κελυφωτού φιστικιού της Ασίας. Στο παρακάτω γράφημα φαίνεται ότι εκεί πρωτοστατούν 4 χώρες απο τις 11 που φαίνεται να παράγουν κελυφωτό φιστίκι, το Ιράν, η Τουρκία, η Συρία και η Κίνα. Τα στοιχεία του FAO για την Κίνα είναι εκτιμήσεις και όχι επίσημα δεδομένα.

Ιράν, Τουρκία και Κίνα ήταν δίπλα δίπλα μέχρι τα μέσα του 1970 οπότε το Ιραν ξέφυγε πάνω από τους 100.000 τόνους. Απο τότε το Ιραν ξεπέρασε 3 φορές τους 300.000 τόνους , 1997, 1999 και 2003 με 2 βουτιές  κάτω από 150.000 τόνους ενδιάμεσα ενώ τα 5 τελευταία χρόνια φαίνεται να σταθεροποιείται στους 230.000 τόνους, ενδεχομένως εφαρμόζωντας και αυτή κάποιο σύστημα αποθεματοποίησης .
Η Τουρκία με σημαντικά σκαμπανεβάσματα κατάφερε το 2006 και το 2008 να περάσει και αυτή πάνω απο τους 100.000 τόνους.
Η Συρία που ξεκίνησε με 2000 τόνους το 1961, φαίνεται να δυσκολεύεται περισσότερο από τους άλλους να αναπτύξει την παραγωγή καθότι τα τελευταία 10 χρόνια δείχνει να παλεύει να σταθεροποιηθεί πάνω από τους 50.000 τόνους.
Η Κίνα με βάση τις εκτιμήσεις  του FAO, οδεύει σταθερά απο τους 4.000 τόνους το 1961 στους 38.000 τόνους το 2008.
Η Κύπρος εμφανίζεται το 1978 με 3 τόνους παραγωγή και το 2008 έχει μόνο 15 τόνους με 35 τόνους μέγιστο το 1996.
Το Αφγανιστάν εμφανίζεται ξαφνικά στα δεδομένα με 3.700 τόνους το 1976!!! και από τότε κυμαίνεται σταθερά μεταξύ 3.500 (ΟΝ) και 2.500 (OFF) τόνων.
Το Κιργιστάν και το Πακιστάν είναι μεταξύ 500 και 800 τόνων. Το 2004 όμως το Πακιστάν εμφάνισε μια περίεργη παραγωγή της τάξης των 3.400 τόνων.
Η Ιορδανία ενώ είχε 30 τόνους το 1988 από τότε εμφανίζει μηδενική παραγωγή.
Το Αζερμπαιτζάν εμφανίστηκε στο προσκήνιο το 2003 με 10 τόνους, 15 τόνους μέγιστο το 2006 και 3  τόνους το 2007 και το 2008.
Στην αμερικάνικη ήπειρο πρωτοστατεί ακόμα η παραγωγή των Ηνωμένων Πολτειών, αντίθετα με την εντύπωση που μου είχε δημιουργηθεί από αυτό το άρθρο, ότι δηλαδή είχαν αρχίσει να μεταφέρουν την τεχνογνωσία τους στην Λατινική Αμερική και θα παθαίναμε αυτό που πάθαμε με τις αροτριαίες καλλιέργειες μας.




Από το 1984 εμφανίζει κάποια μικρή παραγωγή και το Μεξικό (2 τόνους) αλλά αυτή δεν είναι σταθερή. Έγινε 117 τόνοι το 1992 και 10 τόνοι το 2008. Κάτι περίεργο συμβαίνει, αλλά τι; Για την ώρα ούτε η  Αργεντινή ούτε η Χιλή ούτε η Βραζιλία εμφανίζουν παραγωγή κελυφωτού φιστικιού, παρά τις διάσπαρτες πληροφορίες που δείχνουν ότι κάτι γίνεται και εκεί.
Ας δούμε τώρα τι γίνεται στην αφρικανική ήπειρο για να αφήσουμε τελευταία την δικιά μας. Εκεί η παραγωγή αρχίζει το 1970 με 15 τόνους από την Τυνησία.


Το 2008 η Τυνησία παράγει 2.500 τόνους από τους 2.885 τόνους όλης της αφρικανικής ηπείρου. Το 1990 εμφανίζονται η Μαυριτανία με 10 τόνους, η Μαδαγασκάρη με 250 τόνους και το Μαρόκο με 50 τόνους, χωρίς να δείχνουν όμως αύξηση παραγωγής (5, 230 και 50 τόνους το 2008 αντίστοιχα). Το 1998 φαίνεται και η Ακτή Ελεφαντοστού με 100 τόνους, επίσης σταθερούς μέχρι και το 2008. Η παραγωγή των τεσσάρων τελευταίων χωρών, Μαυριτανία, Μαδαγασκάρη, Μαρόκο και Ακτή του Ελεφαντοστού προέρχεται μάλλον από μέση εκτίμηση του FAO.
Στην Ευρώπη (ήπειρος) εμείς και οι Ιταλοί, ξεκινήσαμε με 3.434 τόνους το 1961, πιάσαμε 14.000 τόνους το 1997 και βρισκόμαστε στους 11.000 τόνους, 9.000 εμείς και 2000 οι Ιταλοί, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.


Στην Ιταλία φαίνονται τα χαρακτηριστικά σκαμπανεβάσματα 2.000 τόνοι - 150 τόνοι την άλλη χρονιά που διαβάσαμε για το Bronte μέχρι το 1993 και μετά συμβαίνει κάτι περίεργο. Μένει σταθερή στους  2000 - 2500 τόνους μέχρι το 1997 και το 1998 που πιάνει 5.000 τόνους και μετά πάλι κάτω μεταξύ 2000 - 3000 τόνων, με εξαίρεση το 2006 που παρήγαγε κοντά στους 1000 τόνους. Αυτά τα στοιχεία μάλλον κρύβουν κάτι άλλο. Άσε που δεν έχουν καμία σχέση με τα νούμερα που αναφέρονται στην πηγή που χρησιμοποιήθηκε σε άλλο μας άρθρο σχετικά με το Bronte.
Η Ελλάδα το 1961 παρήγαγε 634 τόνους κελυφωτό φιστίκι. Η παραγωγή αυξάνονταν σχεδόν σταθερά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '80 που η αύξηση άρχισε να είναι λίγο μεγαλύτερη. ¨Ένα άλμα στην παραγωγή έγινε το 1995 - 1996. Τότε φαίνεται να περάσαμε από τους 5.900 στους 8.900 τόνους!!!! Αυτή η απότομη αύξηση συμπίπτει με την αύξηση από 2.000 σε 5.000 τόνους που έγινε στην Ιταλία. Τι άλλαξε μεταξύ 1995 και 1996; Πάντως εμείς φαίνεται να παραμείναμε κοντά στους 9.000 τόνους από τότε ενώ η Ιταλία ξαναεπέστρεψε στους 2.500 τόνους περίπου.

Συμπεράσματα - Προτάσεις
Εννοείται ότι αυτά τα νούμερα πρέπει να τα δούμε με επιφύλαξη και να μην προσπαθούμε να βγάζουμε ακριβή συμπεράσματα. Δεν ξέρω γι΄εσάς, εμένα πάντως δεν με ρώτησε ποτέ κανένας επίσημος φορέας πόση παραγωγή έχω. Εκτός αν χρησιμοποιούνται τα τιμολόγια που κόβουμε ως βάση υπολογισμού, αλλά και αυτά όταν τα κόβουμε, μπορεί να είναι ακριβή ως προς το ποσό αλλά όχι ως προς τις ποσότητες, ανοιχτό, κλειστό, αφρού. Οι 9.000 τόνοι μου φαίνονται σαν αυτά τα νούμερα που χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο για τον υπολογισμό της τεκμαρτής στρεμματικής προσόδου από την καλλιέργεια της φιστικιάς για φορολογικούς σκοπούς. Άλλη ιστορία όμως και αυτή.
Πάντως τα νούμερα βοηθάνε να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορεί τώρα να κατέχουμε την 6η θέση παγκόσμια στην παραγωγή κελυφωτού φιστικιού μετά το Ιραν, Τουρκία, ΗΠΑ, Συρία, Κίνα, αλλά το μερίδιό μας στην παγκόσμια παραγωγή είναι πολύ μικρό (μόνο 1,6 %) και δεν φαίνεται να ακολουθούμε έντονη αναπτυξιακή πορεία για να διεκδικήσουμε παραπάνω. Έχουμε κολλήσει στην κορυφή της ομάδας χωρών που παράγουν πάνω από 1.000 τόνους, μαζί με το Αφγανιστάν, την Τυνησία και την Ιταλία όταν οι ανταγωνιστές μας Κίνα, Συρία, ΗΠΑ, Τουρκία και Ιράν παράγουν όλο και μεγαλύτερς ποσότητες και πιάνουν τις αγορές.
Για την Κίνα δεν γνωρίζω αλλά, Τουρκία και Συρία πρέπει να χρησιμοποιούν παρόμοιες ποικιλίες με την δικιά μας, ενώ η ποιότητα του Ιράν είναι ήδη καταξιωμένη παγκόσμια, οπότε το να προσπαθούμε να αμυνθούμε πίσω από το οχυρό της "διαφορετικής γεύσης" και καλύτερης ποιότητας μου φαίνεται επικίνδυνο. Ίσως αυτό να επαρκεί σε αντιπαράθεση με το αμερικάνικο Κέρμαν αλλά όχι απέναντι στους άλλους. Από την άλλη μέχρι πόσο παραπάνω να πληρώσει κανείς αυτήν την διαφορά ποιότητας. Ήδη η ψαλίδα 9 €/κιλό το αμερικάνικο και 14 - 20 €/κιλό το δικό μας είναι πολύ μεγάλη. Ακόμα και αν αυξάναμε τις εκτάσεις και την παραγωγή μας, θα μπορούσαμε με αυτήν την τιμή να βγούμε στις καινούργιες αγορές, Ινδία και Κίνα, όπου κοιτάνε όλοι οι άλλοι; Και τι θα γίνει αν η Κίνα αποφασίσει να επενδύσει και εδώ; Ή αν οι Αμερικάνοι αρχίσουν να φυτεύουν παντού τα Κέρμαν τους (Ινδία, Κίνα ή Λατινική Αμερική); Ας ευχόμαστε να μην αρχίσουν να παράγουν φιστίκια ποιότητας σαν τα δικά μας γιατί, καήκαμε.
Ας εξασφαλίσουμε λοιπόν την θέση στα ελληνικά ράφια αντιστεκόμενοι στην επιθετική στάση των Αμερικάνων που πολεμάνε το Τούρκικο και το Ιρανικό φιστίκι και βλέπουμε για τα άλλα. Πως; Προτείνω έντονη επιθετική προβολή του ελληνικού κελυφωτού φιστικιού της ξακουστής ποικιλίας Αιγίνης, με ταυτότητα, σε αντιπαράθεση με το Αμερικάνικο Κέρμαν πριν μας βγάλουν έξω από το παιχνίδι μέσα στην μανία τους να κυνηγήσουν τους Ιρανούς.
Αφήστε λοιπόν τα ΠΟΠ και τα ΠΓΕ και τα βιολογικά γι'αυτούς που τα επινόησαν έτσι ώστε να μπορούν να τα διαχειριστούν σε επίπεδο Νομαρχίας και συνεταιρισμού και φορέα πιστοποίησης χωρίς να έχουν κανένα όραμα για έναν ενιαίο φορέα ελληνικού κελυφωτού φιστικιού Αιγίνης.
Αυτό που μου φαίνεται περίεργο πάντως είναι πως κάποιοι έχουν όραμα για Μεσογειακό φιστίκι και δεν έχουν για το ελληνικό; Για να δούμε όμως τι θέση θα είχαμε αν κάναμε σημαία μας το Μεσογειακό κελυφωτό φιστίκι.

Τουρκία, Συρία, Ελλάδα,  Ιταλία, Τυνησία, Μαρόκο, Κύπρος, όλοι μαζί παράγαμε 186.000 τόνους , το 2008 και θα μπορούσαμε να αποτελέσουμε ένα δυνατό μέτωπο απέναντι στο Ιράν και τις ΗΠΑ ενώ η Κίνα θα ήθελε αρκετά χρόνια για να μας φτάσει. Δεν ακούγεται άσχημα λοιπόν το Μεσογειακό κελυφωτό φιστίκι, όπου η Ελλάδα κατέχει την 3η θέση, αρκεί κάποιος να μας δώσει μια κοινή σημαία και ταυτότητα.
Αλήθεια αυτή η Μεσογειακή ομάδα έρευνας και μελέτης για την αμυγδαλιά, στην οποία κάποια στιγμή κόλλησε και η φιστικιά (GREMPA) με τι άλλο ασχολείται εκτός από συνέδρια και βόλτες (π.χ. στην Αίγινα βλ. δημοσίευμα 26/3/2008 στην εφημερίδα Αιγινήτικα Νέα); Που μπορεί κανείς να βρει τις εργασίες τους και που μπορεί να δει τις εφαρμογές που προέκυψαν από αυτές; Αν υπάρχει καμία εφαρμογή.
Εμείς δεν τους πληρώνουμε και αυτούς; Δεν θα έπρεπε κάτι να μας προσφέρουν;
Δείτε εδώ μια πρώτη παρουσίαση της GREMPA, που έγινε αργότερα, ως συνέχεια αυτού του άρθρου.